راگ پول (Rug Pull) چیست؟ | چگونه از این نوع کلاهبرداری در امان باشیم؟

در سراسر صنعت کریپتو و جریان اصلی مالی، به‌ویژه در بخش(DeFi)، اصطلاح “راگ پول” مکرراً برای توصیف وضعیت بسیار فاجعه‌ باری استفاده شده است که در امور مالی غیرمتمرکز و جاهای دیگر در ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد که می‌تواند سرمایه‌گذار را با زیان‌های شدید مواجه کند. شیوع این مشکل به قدری گسترده شده است که حتی افراد معروف و سرمایه گذاران میلیاردر نیز به عنوان بخشی از یک مشکل پروتکل دیفای، آن را گزارش کرده اند. چشم انداز کلاهبرداری راگ پول در این صنعت که به طور ناگهانی اتفاق می افتد و همچنین سرمایه گذاران را نگران کرده است که سرمایه خود را کجا ذخیره کنند. از این رو در این مقاله به منظور آشنایی شما با کلاهبرداری راگ پول به بررسی مفهوم و راه های جلوگیری از آن پرداخته ایم. در ادامه با ما همراه باشید.

کلاهبرداری راگ پول (Rug Pull) چیست؟

صنعت کریپتو یک محیط پرنوسان است که هر چیزی در آن اتفاق می افتد. در هر گوشه و کنار، پتانسیل های مثبت و مخرب بسیار زیادی وجود دارد، اما وقتی وعده و سود وجود دارد، کلاهبرداران سودجو نیز در انتظار سوء استفاده و سرقت دارایی افراد هستند.

rug pull یک مانور مخرب در صنعت ارزهای دیجیتال است که در آن توسعه دهندگان رمزارز پروژه را رها می کنند و با سرقت دارایی سرمایه گذاران فرار می کنند. کلاهبرداری راگ پول معمولاً در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) اتفاق می‌افتد، به‌ویژه در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، که در آن افراد مخرب یک توکن ایجاد می‌کنند و آن را در یک DEX فهرست می‌کنند، سپس آن را با یک ارز دیجیتال پیشرو مانند اتریوم جفت می‌کنند.

هنگامی که تعداد قابل توجهی از سرمایه گذاران ناآگاه اتریوم های خود را با توکن فهرست شده تعویض می کنند، سازندگان همه چیز را از استخر نقدینگی خارج می کنند و قیمت سکه را به صفر می رساند. سازندگان سکه حتی ممکن است تبلیغات موقتی در اطراف تلگرام، توییتر و دیگر پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی ایجاد کنند و در ابتدا مقدار قابل توجهی نقدینگی را به استخر خود تزریق کنند تا اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت کنند.

کلاهبرداری Rug Pull در صرافی های غیرمتمرکز رشد می کند زیرا این نوع صرافی ها به کاربران اجازه می دهند برخلاف صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال، توکن ها را به صورت رایگان و بدون حسابرسی فهرست کنند. علاوه بر این، ایجاد توکن در پروتکل های بلاک چین منبع باز مانند اتریوم آسان و رایگان است. از این رو بازیگران بدخواه از این دو عامل به نفع خود استفاده می کنند.

توجه داشته باشید که صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سوآپ (Uniswap) به صورت الگوریتمی قیمت توکن ها را در یک استخر بسته به موجودی موجود تعیین می کند. برای اطمینان از اینکه قربانی این نوع کلاهبرداری نمی‌شوید، نقدینگی موجود در یک استخر را بررسی کنید. با این حال، این تنها قدم اول است و در ادامه به بررسی سایر روش های تشخیص پروژه های راگ پول را ذکر خواهیم کرد. 

کلاهبرداری راگ پول چگونه اتفاق می افتد؟

در این بخش بیایید در ابتدا نگاهی به سه نوع اصلی کلاهبرداری راگ پول و نحوه وقوع آنها بیندازیم.

سرقت استخر نقدینگی

برای اینکه یک ارز دیجیتال قابل معامله باشد، توسعه دهندگان باید یک استخر نقدینگی ایجاد کنند که مقداری از ارز را در آن نگه داری کنند تا امکان خرید و فروش را برای سرمایه گذاران فراهم کند. در بیشتر rug pull های شناخته‌شده، توسعه‌ دهنده با توکن کلاهبرداری جدید خود و یک ارز دیجیتال قانونی، مثلاً اتر، یک استخر نقدینگی ایجاد می کند.

از آنجایی که مردم توسط ارزش پیشنهادی کریپتو کلاهبرداری جذب می شوند، آنها شروع به خرید آن در ازای اتریوم خود می کنند، که برای مدت زمان مشخصی در استخر نقدینگی محبوس می ماند. همانطور که سرمایه گذاران بیشتری توکن جعلی را می خرند و ارزش آن شروع به افزایش می کند. بدین ترتیب اتریوم بیشتری به استخر نقدینگی واریز می شود.

در زمان مشخص، توسعه‌ دهنده مخرب پروژه، اتریوم را از استخر نقدینگی خارج می‌کند و به جای آن فقط توکن بی‌ارزش را باقی می‌گذارد.  از این رو سرمایه‌گذاران نمی‌توانند توکن‌های بی‌ ارزش خود را پس بگیرند، در حالی که توسعه‌ دهنده پول خود را به صورت ETH قانونی می‌گیرد و آن را دنبال می‌کند.

غیرفعال کردن قابلیت فروش توکن

نتیجه نهایی این کلاهبرداری همان سرقت نقدینگی در بالا است، اما روند آن متفاوت است. در این کلاهبرداری، توسعه دهنده کمی کد اضافه می کند که باعث می شود سرمایه گذاران نتوانند سکه های خود را به صرافی بفروشند.

سرمایه گذاران می توانند سکه های کلاهبرداری را بخرند، اما به دلیل کد تقلبی، تنها توسعه دهنده می تواند سکه های خود را بفروشد. 

در این نوع کلاهبرداری راگ پول، قیمت به حدی افزایش می یابد که مردم شروع به تلاش برای فروش سکه های خود می کنند، اما نمیتوانند دارایی را بفروشند. کلاهبردار قیمت را به اندازه کافی بالا تلقی می کند و تمام توکن های خود را می فروشد و در کسری از ثانیه قیمت آن را به صفر می رساند.

توسعه دهندگان دارایی خود را نقد می کنند

در یک بازار آزاد این یک کلاهبرداری به نظر نمی رسد، اما اگر پروژه تنها برای این هدف ایجاد شود، واجد شرایط کلاهبرداری است. درست مانند دو روش قبلی، توسعه دهنده مخرب، پروژه ای با ارزش پیشنهادی بیش از حد ایجاد می کند. این وعده معمولا شامل یک ویژگی یا پلتفرم رمزی است که در حال توسعه می باشد و به زودی منتشر خواهد شد.

اما در واقعیت، توسعه‌ دهنده فقط یک توکن بی‌ارزش ضرب می‌کند و از همان ابتدا بخش بزرگی از این توکن‌ها را در کیف پول خود نگهداری می کند یا با هزینه‌ ای کم آن‌ها را در بازار می‌خرد. از آنجایی که وعده های این نوع پروژه ها بسیار امیدوار کننده است، سرمایه گذاران مشتاقانه این رمز ارز را خریداری می کنند و سپس توسعه‌ دهنده سهام خود را نقد می‌کند. او می تواند این کار را یکباره یا در طول زمان انجام دهد تا راگ پول آنقدر واضح نباشد. در هر صورت، این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران توکن بی‌ارزش را نگه دارند و در نهایت تمام دارایی خود را از دست بدهند. 

ویژگی پروژه هایی با هدف کلاهبرداری راگ پول

کلاهبرداری راگ پول، به طور کلی، بیش از هر چیزی یک دستکاری روانی است. کاری که آنها انجام می دهند این است که ارزش توکن مورد نظر را با وعده های توخالی و کوپن های اینفلوئنسرهای درجه دو افزایش می دهند. هرچه تبلیغات بیشتری ایجاد کنند، احتمال بیشتری برای جذب سرمایه گذاری دارند.

از این رو برای حفظ دارایی خود لازم است با ویژگی ها و مشخصات این نوع پروژه ها آشنا شوید.

⛔️ پروژه های راگ پول یک شبه ظاهر می شوند. این نوع توکن ها در بازه زمانی کوتاهی ظاهر می شوند، در حالی که توسعه ارزهای دیجیتال قانونی یا پروژه‌های DeFi به زمان زیادی نیاز دارد. این پروژه‌های جعلی معمولاً با تبلیغات فراوان همراه می‌شوند و از میم کوین هایی که قبلا وارد بازار شده اند و در حال حاضر محبوب هستند، الگو برداری می کنند. اگر پروژه‌ای که ادعا می‌کند دنیای ارزهای دیجیتال را متحول می‌کند یک شبه ظاهر شد و ادعا می کند دنیای ارزهای دیجیتال را متحول خواهد کرد، احتمالاً برای سرقت دارایی سرمایه گذاران برنامه ریزی می کند.

⛔️ توسعه دهندگان آن ناشناس هستند. برخلاف بیت کوین، که اولین و بزرگترین ارز دیجیتال است و توسط یک توسعه دهنده با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شده است، توسعه دهندگان ناشناس یک پروژه رمزنگاری یا DeFi باید یک پرچم قرمز بزرگ باشند. موفق ترین رمز ارزهای امروزی مانند اتریوم و سولانا دارای تیمی از رهبران مشهور هستند که باعث رشد آنها می شوند. اگر توسعه دهندگان یک ارز دیجیتال یا پروژه DeFi تصمیم بگیرند نام خود را مشخص نکنند، ممکن است دلایل قانونی خوبی برای این کار داشته باشند، و شما به احتمال زیاد باید از آن توکن دوری کنید.

⛔️ حجم نقدینگی کم است. نقدینگی کم به این معنی است که تبدیل توکن به پول نقد دشوار است و ممکن است به این دلیل باشد که توسعه دهنده مقدار محدودی بودجه برای ایجاد توکن داشته است. هرچه نقدینگی کمتر باشد، دستکاری قیمت توکن برای توسعه دهنده آسان تر است.

بهترین راه برای بررسی نقدینگی یک ارز دیجیتال، مشاهده حجم معاملات 24 ساعته آن است. توکن های کلاهبرداری در مقایسه با یک پلتفرم غیرمتمرکز قانونی مانند پنکیک سوآپ (PancakeSwap) با حجم معاملاتی کمتر از 10000 دلار آمریکا ظاهر شده اند. یک قانون کلی که توسط سرمایه گذاران با تجربه کریپتو به کار می رود این است که حجم معاملات باید حداقل 10 تا 40 درصد از کل سرمایه بازار سکه باشد.

⛔️ نقدینگی قفل نشده. برای ایجاد اعتماد و تقویت درک عمومی از مشروعیت خود، توسعه دهندگان پروژه های ارزهای رمزنگاری قابل توجه اغلب از کنترل خود بر روی استخر نقدینگی با قفل کردن آن در بلاک چین یا با شخص ثالث قابل اعتماد خودداری می کنند. این نقدینگی قفل شده نامیده می‌شود واز معامله هر یک از توکن ها در استخر توسط توسعه‌ دهندگان جلوگیری می‌کند و بنابراین سرقت توکن‌ها یا کاهش چشمگیر نقدینگی را غیرممکن می‌کند. بنابراین هر چه میزان نقدینگی قفل شده بیشتر باشد، احتمال انجام کلاهبرداری راگ پول کمتر است.

از سوی دیگر، اگر نقدینگی قفل نشده باشد، هیچ چیز مانع توسعه دهندگان از برداشت آن و اجرای تراکنش ها نمی شود. با این حال، تأیید اینکه آیا نقدینگی قفل شده است، یک فرآیند پیچیده است.

⛔️ ارزش کل قفل شده پایین است. TVL یک معیار قابل اعتماد دیگر برای بررسی مشروعیت یک ارز دیجیتال یا پروژه DeFi است. این به کل مبلغ سرمایه گذاری شده در یک پروژه خاص اشاره دارد. به عنوان مثال، PancakeSwap دارای 14 میلیارد دلار ارزش کل قفل شده(TVL) است، در حالی که پروژه های کلاهبرداری ممکن است چند هزار دلار در TVL داشته باشند. هرچه پروژه جدیدتر باشد و TVL کمتر باشد، خطر ایجاد کلاهبرداری راگ پول بیشتر است.

⛔️ توزیع توکن صحیح نیست. بررسی توزیع توکن یک پروژه در سایت هایی مانند Etherscan به شما نشان می دهد که چه کسی بیشترین مقدار توکن ها را در اختیار دارد و چگونه آنها توزیع می شوند. اگر یک یا دو کیف پول تنها مقدار زیادی از عرضه توکن را در خود جای دهد (بیش از 5 درصد) فروش یکباره آسان است و خطرات دستکاری قیمت یا راگ پول را بیشتر می کند. بنابراین، هرچه عرضه توکن بیشتر باشد، سرمایه‌گذاری در آن ارز دیجیتال امن‌تر است.

⛔️ وب سایت غیر حرفه ای و عدم حضور در رسانه های اجتماعی. توکن های کلاهبرداری اغلب دارای یک وب سایت ساده و غیرحرفه ای هستند که در عرض چند روز کپی یا جمع آوری شده است. برخی از این پروژه‌های جعلی دارای وب‌ سایت‌هایی هستند که می‌گویند به زودی راه‌اندازی می‌شود. این پروژه‌ها همچنین هیچ حساب رسانه‌های اجتماعی یا حساب‌هایی با فالوور کم نخواهند داشت. اگر حساب‌های رسانه‌های اجتماعی یک پروژه رمزنگاری یا DeFi فاقد تعامل واقعی با جامعه باشند، این باید یک پرچم قرمز بزرگ برای سرمایه‌ گذاران باشد. 

این در مورد وایت پیپر (Whitepaper) پروژه نیز صدق می کند. پروژه های کلاهبرداری گاهی اوقات وایت پیپری دارند که یا کپی پیست یا بسیار کوتاه است. وایت پیپر اتریوم 36 صفحه دارد، در حالی که وایت پیپر سولانا 32 صفحه است. اگر ارز دیجیتالی که یک شبه ظاهر شده است وایت پیپر بسیار کوتاه تری داشته باشد، این نشانه آن است که ممکن است پروژه قانونی نباشد.

چگونه از پروژه های کلاهبرداری راگ پول در امان باشیم؟

اکنون که مهم‌ترین نشانه‌های  پروژه های راگ پول را می‌دانید، اجازه دهید برخی از بهترین روش‌هایی را که می‌توانید در تحقیقات ارزهای دیجیتال خود به کار ببرید، برای جلوگیری از چنین کلاهبرداری‌هایی بیان می‌کنیم.

یکی از ابزارهای آنلاین و سایت هایی که می تواند به تشخیص کلاهبرداری راگ پول کمک کنند سایت توکن اسنیفر(Token Sniffer) است. شما با توجه به اطلاعات این سایت آخرین هک‌ها و سکه‌های کلاهبرداری را میتوانید مشاهده کنید، بنابراین اگر پروژه‌ای را در فهرست آن پیدا کردید، باید بدانید که یک کلاهبرداری راگ پول است.

همچنین این سایت یک حسابرسی خودکار برای توکن ها ارائه می دهد و قراردادهای هوشمند، نقدینگی و شباهت آنها به پروژه های دیگر را تجزیه و تحلیل می کند و به کاربران برای هر توکن امتیاز ریسک ارائه می دهد.

ابزار مفید دیگری برای تشخیص کلاهبرداری های راگ پول، دکتر راگ (Rug Doctor) است. این سایت کد پروژه های رمزنگاری را تجزیه و تحلیل می کند و سعی می کند متداول ترین استراتژی های راگ پول را شناسایی کند. هنگامی که Rug Doctor یک توکن یا پروژه DeFi پرخطر را پیدا می کند، آن را در وب سایت خود فهرست می کند و یک امتیاز ریسک اضافه می کند و به تجزیه و تحلیل آن می پردازد.

همچنین در نهایت، برای سطح بالایی از تشخیص کلاهبرداری، میتوانید به جستجوگر بلاک چین هایی مانند اتراسکن (Etherscan) یا بایننس اسمارت اسکن (bscscan.com) مراجعه کنید. با جستجوی آدرس رمز ارز رمزنگاری شده، یک صفحه ردیاب توکن ظاهر می شود که معمولاً در قسمت اطلاعات بیشتر است. در این سایت اطلاعاتی مانند تعداد کل عرضه، تعداد کل دارندگان و نقل و انتقالات را نمایش می دهد، و شما با انتخاب گزینه Holders میتوانید بررسی کنید که چه تعداد کیف پول بیشترین مقدار توکن را در خود جای داده اند.

برای ارزهای دیجیتال جدید، اگر 10 کیف پول برتر بیش از 20 درصد توکن را در خود جای دهند، یا بدتر از آن، درصد زیادی از توکن در یک کیف پول نگهداری می شود، پس این نشانه خطرناکی از وجود احتمالی کلاهبرداری راگ پول است. زیرا همانطور که در بخش های بالاتر ذکر کردیم اگر یک یا چند مورد از این کیف پول های برتر تمام توکن های خود را در یک کلاهبرداری خروج بفروشند، قیمت کریپتو سقوط می کند.

جمع بندی

هر چه ما آسیب پذیرتر باشیم، برخی افراد بیشتر سعی می کنند از آن سوء استفاده کنند. متأسفانه، این واقعیتی است که حتی در دنیای کریپتو نیز باید با آن روبرو شویم. خبر خوب این است که هر چه باتجربه تر باشید، می توانید بهتر دارایی خود را حفظ و مدیریت کنید. کلاهبرداری راگ پول معمولاً برای سرمایه‌ گذاران ناآگاه یا تازه وارد اتفاق می‌افتد. این بدان معنا نیست که بقیه از آن مصون هستند. گاهی اوقات، همه نشانه ها خوب هستند، اما شما همچنان از سرمایه گذاری محروم می شوید.

یکی از بهترین راه‌ها برای دور ماندن از این آشفتگی و حضور در بازار ارزهای دیجیتال مطالعه زیاد است. قبل از تصمیم گیری مالی، سعی کنید عادت به تماشای بازار و نحوه رفتار یک توکن جدید داشته باشید و به ترس از دست دادن تسلیم نشوید، زیرا تنها چیزی که از دست می دهید پول نقدی است که به سختی به دست آورده اید.

❓آیا شما هم تجربه به دام افتادن در کلاهبرداری راگ پول را داشته اید؟ نظرات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید.