ریال دیجیتال یا ریال کوین چیست؟ | تاثیر رمز ارز ملی بر اقتصاد ایران و خطرات احتمالی آن

این ارز دیجیتال که گاهی «ریال کوین» نامیده می‌شود، ممکن است اقتصاد دیجیتال ایران را بهبود بخشد، اما برخی نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی دارند.

یک ارز دیجیتال ملی در حال ورود به ایران است و بانک مرکزی در حال برنامه ریزی برای راه اندازی پروژه آزمایشی «ریال دیجیتال» در روزهای آینده است.

انتظار می‌رود ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) که به آن «ریال کریپتو» نیز گفته می‌شود، در نسبت 1:1 به ریال، واحد پول ملی، ثابت بماند. این بدان معناست که قیمت ارز دیجیتال ایران به ازای هر واحد ارز ملی معادل ریال آن در حساب بانک مرکزی می باشد.

این پروژه ای است که مسئولان امیدوارند بتوانند کنترل خود را بر پول ملی و کاربران آن به میزان قابل توجهی افزایش دهند و در عین حال فرصت های جدیدی را برای فعالان مالی ارائه دهند.

با تحریم‌های شدید ایالات متحده که پس از خروج یکجانبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از توافق هسته‌ای 2015 با ایران، زمانی که ارزهای دیجیتال در سال 2018 به بالاترین حد خود می‌رسید، اعمال شد، برخی از مقامات تهران به پتانسیل ارزهای دیجیتال برای دور زدن تحریم‌ها پی بردند – هرچند که اینطور نخواهد بود. زیرا ریال دیجیتال فقط در داخل مرز ایران استفاده خواهد شد.

و برخی از همان جایگزین‌های بالقوه که طرفداران را هیجان زده کرده‌اند، منجر به نگرانی‌هایی در میان اعضای جامعه رمزنگاری محلی شده است، که می‌ترسند این پروژه حریم خصوصی و امنیت را به خطر بیندازد.

ریال دیجیتال بر روی پلتفرمی به نام Borna اجرا خواهد شد که با استفاده از Hyperledger Fabric، پلتفرم بلاک چین منبع باز سازمانی که توسط غول فناوری ایالات متحده IBM ایجاد شده است، توسعه یافته است.

این یک پلتفرم تایید شده فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) است، به این معنی که فقط بانک مرکزی می‌تواند تصمیم بگیرد که کدام نهادها دسترسی داشته باشند، و همچنین به این معنی است که ارز مانند بیت‌کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز دیگر قابل استخراج نیست.

این ساختار به چند بانک منتخب اجازه می دهد تا دفتر کل توزیع شده شبکه را نگهداری و به روز کنند، جایی که یک رکورد تغییرناپذیر از تمام تراکنش ها و فعالیت ها نگهداری می شود. ممکن است در آینده به نهادهای دیگر نیز اجازه دسترسی داده شود.

انتظار می‌رود کاربران بانک‌ها بتوانند در ازای همان مقدار ریال دیجیتال جدید که در کیف پول تلفن همراهشان ذخیره می‌شود، ریال خود را – چه به صورت اسکناس و چه در حسابشان – به بانک‌ها تحویل دهند.

شفافیت و جزییات بیشتر در مورد ریال کوین

به گفته سعید خوشبخت، یکی از افرادی که برای توسعه پلتفرم برنا تلاش کرد، این پروژه در ایران بی سابقه است و درصدی را برای پروژه های بعدی در آینده تامین خواهد کرد.

او همچنین گفت که، اگرچه این پروژه بسیار متمرکز بود، اما به بانک‌های بیشتری اجازه می‌دهد تا در دفتر کل توزیع شده قبلا ذکر شده مشارکت کنند و به طور بالقوه شفافیت بیشتری را ممکن می‌سازد.

در حال حاضر، حداقل چهار گره دیگر برای مدیریت دفتر کل توزیع شده تعیین خواهد شد. درست است که آنها همچنین بانک هستند، اما به جای تمرکز در یک نقطه، داده ها اکنون در حداقل پنج نقطه قرار می گیرند و اگر پروژه موفقیت آمیز باشد، این تعداد می تواند به تدریج افزایش یابد.

🔴در نهایت از شرکت‌های فناوری مالی انتظار می‌رود که خدمات مالی مبتنی بر ریال را به صورت آنلاین ارائه دهند، به این معنی که یک دارایی ثابت مورد تایید بانک مرکزی – یک ریال «استیبل کوین» – ضروری است. همانطور که تتر در سراسر جهان به عنوان محبوب ترین Stablecoin در صنعت کریپتو فعالیت می کند.

اگرچه برنا در عرضه اولیه خود در اواخر این ماه گنجانده نشده است، اما همچنین یک لایه رقابتی را پیش بینی می کند که در آن شرکت ها می توانند خدماتی را در چارچوب این پلتفرم ارائه دهند و به طور بالقوه حضور اداری را کاهش دهند.

خوشبخت افزود، اگر برنا به درستی اجرا شود، می‌تواند فرصتی را برای بانک‌ها و فین‌تک‌ها ایجاد کند تا به جریان‌های درآمدی جدید مبتنی بر کارمزد دسترسی پیدا کنند و به طور بالقوه خدمات محدود کنونی مبتنی بر کارمزد را که سال‌ها خاری در چشم خدمات مالی ایرانی با کمبود نقدینگی بوده، بازنگری کنند.

در نهایت، طیف گسترده ای از قراردادهای هوشمند، که به طور خودکار اجرا می شوند، می توانند بر روی این پلتفرم مستقر شوند، چیزی که هنوز در اقتصاد ایران کاربرد گسترده ای پیدا نکرده است.

خطرات احتمالی راه اندازی ریال دیجیتال

ده ها بانک مرکزی در سراسر جهان در حال کار بر روی CBDC های خود هستند و به نظر می رسد نگرانی اصلی در همه جا تاثیرات بالقوه آنها بر حریم خصوصی شهروندان باشد.

بانک مرکزی ایران در پیش‌نویس سند خود اذعان می‌کند که حفظ حریم خصوصی یک نگرانی است، اما همچنین اشاره می‌کند که ناشناس ماندن بر نگرانی‌های پولشویی می‌افزاید.

این بیانیه بدون ذکر جزئیات گفت:

انتخاب یک نقطه بهینه بین این دو جزء می‌تواند یکی از ملاحظات توسعه ریال دیجیتال باشد.

برای برخی از اعضای جامعه محلی ارزهای دیجیتال، نقض احتمالی حق حریم خصوصی آنها نگرانی بزرگی است.

بانکداری آنلاین محلی و مالیات و سایر سیستم‌های ثبت سوابق آنلاین فعلی، به مقامات ایرانی قابلیت‌های نظارتی عظیمی را ارائه می‌دهد، اما به گفته حامد صالحی، محققی که شرکت رسانه‌ها و رویدادهای متمرکز بر رمز ارز و بلاک چین BlockDays را اداره می‌کند، یک ریال دیجیتال می‌تواند آن‌ها را بیشتر گسترش دهد و سرعت بخشد.

او به الجزیره گفت

این پول دیجیتالی فیات می‌تواند یک گام بزرگ و راه دیگری برای نقض حریم خصوصی و آزادی‌های اجتماعی مردم باشد.

به عنوان مثال، در جریان اعتراضات [نوامبر ۲۰۱۹] اگر در مناطقی بودید که اعتراضات ادامه داشت، اتصال اینترنت و تلفن خود را از دست می‌دادید. حال، اتفاقی که می‌تواند بیفتد این است که علاوه بر آن، مؤسسه همچنین بتواند پول و تراکنش‌های مالی شما را بر اساس فعالیت‌های شما محدود یا مسدود کند.

صالحی همچنین معتقد است که ماهیت فراگیر نرم افزارهای مخرب در ایران می تواند به این معنی باشد که از گوشی های هک شده برای حمله به اپلیکیشن ریال دیجیتال استفاده شود.

تاثیر رمز ارز ملی بر اقتصاد ایران

ریال دیجیتال می‌تواند با تلاش‌هایی برای مهار تورم افسار گسیخته ایران که اکنون بیش از 40 درصد است مرتبط باشد.

یکی از عوامل اصلی در پشت سر گذاشتن تورم در کشور برای دهه‌ها، فقدان انضباط مالی بوده است، که منجر به چاپ بی‌رویه پول برای کمک به کسری بودجه دائمی شده است.

به گفته نیما امیرشکاری، کارشناس بانکداری الکترونیک، نسخه دیجیتالی ارز کشور می تواند یک فرصت اقتصادی یا یک تهدید باشد.

اگر این پروژه به درستی اجرا شود، تنها در بخش دیجیتال می‌تواند به جلوگیری از تورم کمک کند. تورم ناشی از خلق پول، وام های بدون پشتوانه و پول بدون پشتوانه است، بنابراین اگر پول در گردش را بردارید و همان مقدار را به ریال دیجیتال منتشر کنید، می تواند به تورم کمک کند، مشروط بر اینکه نتوانید از ریال دیجیتال برای تخصیص استفاده کنید. وام و اعتبار که باعث افزایش مقدار ریال دیجیتال در گردش می شود.

مهران محرامیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، با اشاره به اینکه وام بخشی از این فرآیند است، به تلویزیون دولتی گفت که ریال دیجیتال می‌تواند به سرمایه‌گذاری وام‌ها در جایی که قرار است کمک کند، کمک کند.

اما امیرشکاری گفت: همان مسائلی که باعث حجم زیادی از وام‌های غیرجاری (NPL) شده است، وام‌های بانکی که دیر بازپرداخت شده یا بعید به نظر می‌رسد بازپرداخت شوند، یکی دیگر از مشکلات دیرینه نظام بانکی ایران، می‌تواند بر ریال دیجیتال تأثیر بگذارد.

مقامات از قبل می دانند که وام ها در سیستم بانکی کجا می رود. موضوع NPL های ما این است که توسط افراد یا سازمان هایی که به اندازه کافی قدرتمند هستند که می توانند از بازگرداندن پول خودداری کنند، خارج شده اند. همین اتفاق می تواند در مورد رمز ارز ملی نیز رخ دهد.

امیرشکاری گفت که یکی از مزایای این پروژه می تواند افزایش دانش و تخصص بانک مرکزی در مورد ارزهای دیجیتال جهانی باشد که به نوبه خود تاثیر مثبتی بر موضع نظارتی آن دارد.

وضعیت بی قانونی و سردرگمی بر صحنه ارزهای دیجیتال محلی در چند سال گذشته حاکم شده است.

یک بخشنامه بانک مرکزی موسسات اعتباری و صرافی‌های ارز را از کار با ارزهای دیجیتال در سال 2018 منع کرد و صرافی‌های رمزنگاری را سرکوب کرد، اما چارچوبی از نظر فنی- قانونی به منظور منع معامله ارزهای دیجیتال برای شهروندان عادی وجود ندارد.

امیرشکاری گفت: “امیدوارم بتوان به آنها یاد داد که از تحلیل زنجیره‌ای و سایر روش‌های فنی برای اعمال نظارت استفاده کنند تا بتوانند به جای غیرقانونی یا منع کردن همه چیز، مقررات مفیدی را تدوین کنند.”

📣به نظر شما مزایای راه اندازی ارز دیجیتال ملی از مزایا بیشتری برخوردار است و بسیاری از مشکلات تورم را حل می کند؟ نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید…

منبع: الجزیره