گس اتریوم (Gas) چیست؟

شاید تا کنون کلمه “گس” در شبکه اتریوم به گوشتان خورده باشد یا در معاملات خود با آن مواجه شده باشید. اما دقیقا گس اتریوم چیست؟ چرا Gas (به معنی سوخت)؟؟ و این گس، در شبکه اتریوم چه کاری انجام میدهد؟ با ما در ادامه همراه باشید تا با ذکر چند مثال ساده، شما را کاملا با مفهوم این موضوع آشنا کنیم.

گس (Gas) چیست؟

گس برای شبکه اتریوم (که برخی از آن با نام گاز در اتریوم یاد می کنند)، حکم بنزین برای ماشین را دارد. به طوریکه برای انجام عملیات در این شبکه، با توجه به حجم ونوع آن (قرارداد هوشمند، واریز، برداشت اتریوم و…)، مقدار مشخصی گس نیز لازم است. به بیانی دیگر : “Gas”، کارمزد شبکه اتریوم است.

در نظر داشته باشید که گس، یک ارز دیجیتال نیست و خرید و فروش نمیشود؛ بلکه واحدی است برای تعیین هزینه عملیات کاربران در شبکه و کیف پول های اتریوم.

ضمناً، شما برای کار با شبکه اتریوم، هیچ نیازی به آشنایی با مفهوم و نحوه کارکرد “گس” ندارید. تعیین این میزان کارمزد، به طور اتوماتیک توسط خود کیف پول های اتریوم، در زمان تراکنش انجام می گیرد.

فرض کنید شما قصد یک سفر زمینی از راه جاده دارید. قبل از حرکت، برای رسیدن از مبداء به مقصد شما نیازمند انجام یک سری کار های اولیه و واجب هستید.

• به پمپ بنزین میروید
• باک خود را با مقدار بنزین مورد نیاز برای رسیدن به مقصد پر میکنید
• پرداخت هزینه سوخت به پمپ بنزین

حالا همین مراحل را دقیقا برای انجام یک تراکنش در شبکه اتریوم در نظر بگیرید:

• تعیین نوع عملیات مورد نظر شما در شبکه اتریوم (تعیین مقصد و مسافت سفر)
• آگاهی از میزان “گس” مورد نیاز برای آن عملیات (آگاهی از بنزین مورد نیاز برای رسیدن به مقصد)
• پرداخت هزینه “گس” به ماینر هایی که امنیت و سرعت شبکه اتریوم را بالا میبرند (پرداخت هزینه بنزین به پمپ بنزین)

ساده بود، نه؟ حالا که با مفهوم و کارکرد کلی آن آشنا شدید، میتوان به شرح برخی جزئیات آن هم پرداخت.

پرداخت هزینه گس، به واحد اتریوم میباشد. ( هر 1 گس برابر است با 0.004309 اتریوم). اما برای درک بهتر این موضوع برای کاربران و جلوگیری از زیادی پیچیده شدن آن، هزینه گس با نام GWEI شناخته می شود. کاربر ها در اتریوم موظفند برای اجرای عملیات هوشمند خود در شبکه اتریوم، هزینه ای را به ماینرها پرداخت کنند. “گس” از نقش بسیار مهمی در این شبکه برخوردار است چرا که برای به انجام رسیدن عملیات قراردادهای هوشمند، ماینر ها از نیروی محاسباتی خود استفاده می کنند. حال برای اینکه ماینرها برای استفاده از این نیروی خود بابت تایید تراکنش ها، ترغیب شوند و دستمزد بگیرند، “گس” وارد کار می شود و هزینه این عملیات که در نهایت به امنیت و سرعت شبکه اتریوم منجر می شود را، با آنها میپردازد. به بیانی دیگر، ماینرها هرچه گس بیشتری دریافت کنند، امنیت شبکه اتریوم بالاتر خواهد رفت.

مزایا

از مزایای مهم گس میتوان به جلوگیری از شلوغ شدن شبکه و حمله اسپم ها اشاره کرد. با توجه به ترافیک بالای شبکه هزینه گس را افزایش میدهد، برای اسپمر ها توجیهی ندارد که بخواهند تراکنش های زیاد و کم ارزش اجرا کنند.

معایب

علیرغم اینکه بابت اجرای یک مکانیزم روان و حامی ماینر ها تا به حال مور تمجید قرار گرفته است، اما با انتقاد هایی هم از طرف توسعه دهندگان و ایجاد کنندگان قراردادهای هوشمند، مواجه شده است. دلیل این انتقادها، گران بودن آن است. هزینه این کارمزد در اتریوم 400 میلیون برابر هزینه استاندارد AWS می باشد.

وقتی صحبت از گس اتریوم می شود، دو اصطلاح دیگر هم به میان می آید.

• حد گس (Gas Limit)
• قیمت گس (Gas Price)

کارمزد اتریوم = Gas Limit × Gas Price

حد گس (Gas Limit) چیست؟

ماکزیموم مقدار گسی که کاربر برای عملیات خود حاضر به پرداخت است را “گس لیمیت” می گویند. میزان گس مورد نیاز برای انجام انواع عملیات، با توجه به حجم و نوع آن عمل می بایست محاسبه و تخمین زده شود. این تخمین ها برای کیف پول ها کار بسیار آسانی است. برای برخی از محاسبات پایه ای، گس مشخصی از پیش تعیین شده است. مثلا کاغذ زرد اتریوم (Yellow Paper)، میزان گس لیمیت را 21000 نشان میدهد.

بنابراین باید به رابطه بین حد گس و قیمت گس توجه داشت. چراکه اگر حد گس عملیاتی، پایین تر از آنچه که لازم است تعیین شود، ممکن است عملیات کامل انجام نشود. دقت داشته باشید، شروع می شود؛ اما به پایان نمیرسد و همه چیز دوباره به حالت اول بر میگردد.

به عنوان مثال، اگر شما برای مسافت تهران مشهد 100 لیتر بنزین لازم داشته باشید و در ابتدای راه باک خود را فقط تا 70 لیتر پر کنید شما به مقصد نخواهید رسید. ضمن اینکه هزینه پمپ بنزین هم قبلا پرداخت کرده اید و قابل برگشت نیست.

بنابراین اگر برای مثال برای یک عملیات خاص 50 گس نیاز باشد اما حد گس 45 برای آن توسط کاربرتعریف شود، ممکن است این عملیات برای طولانی مدت در صف باقی بماند یا شاید اصلا هیچوقت انجام نگیرد. ضمن اینکه هزینه این گس هم پرداخت شده و قابل استرداد نیست.

قیمت گس (Gas Price) چیست؟

در واقع قیمت ثابتی برای هزینه گس وجود ندارد و تعیین این قیمت بر عهده ی فرستنده تراکنش می باشد. ضمن اینکه انتخاب قصد اعتبار سنجی تراکنش ها (اولویت بندی تراکنش ها) به عهده ماینر است و طبیعتاً، ماینر ها تراکنش هایی که گس بالاتری برای آنها تعیین شده را انتخاب کرده و در اولویت قرار میدهند. با توجه به این موضوع، هزینه گس میتواند با افزایش ترافیک شبکه، رابطه مستقیم داشته باشد. چرا که در این صورت تراکنش های بیشتری برای پردازش در بلاک قرار میگیرند و به نوعی با هم رقابت میکنند.

در نمودار زیر میتوانید نوسان تغییرات قیمت گس، در بازه های ترافیکی مختلف شبکه را مشاهده کنید که در زمان شلوغی، به شدت افزایش یافته است.

معمولا قیمت متوسط گس، تقریباً معادل با 20 گیگاوی (Gwei) میباشد. هر گیگاوی برابر است با 0.000000001 اتریوم.

چگونه هزینه گس را پرداخت کنیم؟

شما در زمانی که برای مثال، قصد اجرای یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین اتریوم را دارید، گس مصرفی برای عملیات مورد نظرشما از قبل تعیین شده است. اما شما اختیار این را دارید که هزینه پرداخت این گس را تغییر دهید. فراموش نکنید که ماینر ها به دنبال در آمد بیشترند و در نتیجه عملیاتی که قیمت گس بیشتری برای آنها در نظر گرفته شده را زود تر تایید میکنند. (شاید تا حدودی شبیه رشوه دادن به نظر بیاید)!

اینکه چه میزان قیمتی توجه ماینر ها را بیشتر جلب میکند مسأله ای نیست که بخواهید نگران آن باشید. به طور معمول، کیف پول های اتریوم با توجه به میزان عرضه و تقاضا و ترافیک شبکه، به صورت خودکار، یک قیمت منصفانه برای ارزش گس به کاربر پیشنهاد می کنند. حال اگر شما برای انجام عملیات خود عجله دارید یا قصد دارید زودتر انجام شود، میتوانید قیمت گس پیشنهادی را بالا ببرید.

چگونه گس لازم برای عملیاتی مورد نظرمان رابدانیم؟

برای این کار روش های مختلفی وجود دارد، اما یکی از بهترین و ساده ترین های این روش ها برای این کار، استفاده از Eth Gas Station است. این وبسایت با توجه به ازدحام شبکه و سایر فاکتورها، مقدار گسی که ماینر هارا به تراکنش شما بیشتر ترغیب میکند را پیشنهاد میدهد.