ارز دیجیتال، پول دیجیتال، پول الکترونیک یا ارز الکترونیکی دارایی شبیه پول است که عمدتاً در سیستمهای رایانهای دیجیتال، بهویژه از طریق اینترنت، مدیریت، ذخیره یا مبادله میشود. ارز دیجیتال ممکن است بر روی یک پایگاه داده توزیع شده در اینترنت، یک پایگاه داده کامپیوتری الکترونیکی متمرکز متعلق به یک شرکت یا بانک، در فایل های دیجیتال یا حتی روی یک کارت با ارزش ذخیره شده ثبت شود. انواع ارزهای دیجیتال مشابه ارزهای سنتی هستند، اما بر خلاف ارزهایی که اسکناس چاپی یا سکه ضرب شده دارند، شکل فیزیکی ندارند، به همین دلیل تراکنش های آنی آنها از طریق اینترنت امکان پذیر است. خاصیت غیر فیزیکی بودن آنها هزینه های مربوط به توزیع اسکناس و سکه ها را حذف می کند. معمولاً انواع ارز دیجیتال توسط یک نهاد دولتی صادر نمی شوند و به عنوان پول قانونی در نظر گرفته نمی شوند. نکته مثبتی که در این نوع پول نهفته است این است که امکان انتقال مالکیت در سراسر مرزها را فراهم می کنند.
از انواع ارز دیجیتال می توان برای خرید کالاها و خدمات فیزیکی استفاده کرد، اما ممکن است به کاربردهای خاصی مانند استفاده در داخل یک بازی آنلاین نیز محدود شوند. پول دیجیتال می تواند متمرکز باشد، یعنی تحت کنترل جایی مثل بانک باشد که یک نقطه مرکزی کنترل بر عرضه پول است، یا غیرمتمرکز باشد، یعنی یک نهاد مرکزی بر آن کنترل نداشته باشد بلکه در کنترل عموم کاربران باشد.
تاریخچه پیدایش انواع ارز دیجیتال
در سال 1983، “دیوید چاوم” یک مقاله تحقیقاتی نوشت که در آن ایده پول دیجیتال را به مردم معرفی کرد. در سال 1989، او شرکت DigiCash را در آمستردام تاسیس کرد که یک شرکت نقدی الکترونیکی بود. او با این کار ایده های تحقیق خود را تجاری کرد. اما متاسفانه در سال 1998 ورشکستگی خود را اعلام کرد.
e-gold اولین پول اینترنتی پرمصرف بود که در سال 1996 به عموم معرفی شد و قبل از اینکه دولت ایالات متحده آن را در سال 2008 تعطیل کند، کاربران آن چندین میلیونی شدند. هم مقامات آمریکایی و هم اساتید دانشگاه از پول اینترنتی e-gold به عنوان “ارز دیجیتال” یاد می کنند. در سال 1997، کوکاکولا خرید از دستگاههای فروش خودکار با استفاده از پرداختهای موبایلی را پیشنهاد داد. از طرفی غول پرداخت های الکترونیکی، پی پال در سال 1998 سرویس دلاری خود را راه اندازی کرد. در سال 2009، بیت کوین راه اندازی شد، که آغازگر انواع ارز دیجیتال غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین بود که به هیچ سرور مرکزی متصل نبود. دارایی های مبتنی بر بلاک چین که به عنوان ارزهای دیجیتال نیز شناخته میشوند، در برابر تلاشهای دولت برای تنظیم آنها مقاومت نشان دادند، زیرا هیچ سازمان یا شخصی مرکزی وجود نداشت که بتواند بر روی عملکرد آنها کنترلی داشته باشد.
پیدایش ارزهای دیجیتال به حباب دات کام دهه 1990 برمی گردد. یکی دیگر از خدمات ارز دیجیتال شناخته شده Liberty Reserve بود که در سال 2006 تاسیس شد و این امکان را برای کاربران فراهم کرد تا دلار یا یورو را به دلار یا یورو رزرو لیبرتی تبدیل کنند و آنها را با کارمزد 1% با یکدیگر مبادله کنند. کوین کیو یا کوین QQ به عنوان نوعی ارز دیجیتال مبتنی بر کالا در پلتفرم پیام رسانی Tencent QQ مورد استفاده قرار گرفت و در اوایل سال 2005 ظاهر شد. سکه های کیو به قدری در کشور چین تاثیر گذار بودند که گفته میشد ارز یوان چین را بی ثبات کردند. در حال حاضر گرایش به ارزهای دیجیتال باعث علاقه مجدد به ارزهای دیجیتال شده است، به طوری که بیت کوین که در سال 2008 معرفی شد، به کاربردی ترین و پذیرفتهشده ترین ارز دیجیتال تبدیل شد.
ضرورت وجود انواع ارز دیجیتال چیست؟
فناوری بلاک چین منبع باز است، به این معنی که هر توسعه دهنده نرم افزاری میتواند از کد منبع اصلی استفاده کند و چیزی جدید با آن ایجاد کند. توسعه دهندگان این کار را انجام داده اند. تخمین زده می شود که در زمان نگارش این مقاله بیش از 10000 ارز دیجیتال مختلف در گردش باشد و این رقم همچنان در حال افزایش است. این در حالی است که تا چهار سال پیش تعداد کریپتوها 1000 بود.
بخشی از دلیل این افزایش، سهولت نسبی ایجاد ارزهای دیجیتال جدید است. کد منبع یکی را می توان برای ساخت دیگری استفاده کرد. به عنوان مثال، شبکه اتریوم می تواند برای ایجاد سکه های دیجیتال شخصی شما استفاده شود. گاهی اوقات «فورک» در کد نرم افزار وجود دارد که قوانین مربوط به نحوه اداره یک ارز دیجیتال را تغییر میدهد، که میتواند منجر به ایجاد یک رمز ارز جدید شود. بیت کوین کش (BCH) در سال 2017 در نتیجه یک فورک بیت کوین ایجاد شد که امکان ثبت تراکنش های بیشتری را در یک بلوک واحد از بلاک چین فراهم می کرد.
افزایش قیمت کریپتو باعث شده است که بسیاری از توسعه دهندگان تلاش کنند تا از این اقدام کوتاهی کنند. بنابراین، در حالی که برخی از ارزهای دیجیتال ممکن است حبابی باشند که در نهایت میترکند یا یک کلاهبرداری راگ پول باشد، دارای ماهیت غیرمتمرکز و دامنه وسیع نحوه استفاده از آن در دنیای نرم افزار، می باشد.
انواع ارزهای دیجیتال
حال در این بخش به بررسی انواع ارز دیجیتال و دسته بندی آن خواهیم پرداخت:
ارزهای دیجیتال پرداخت
ارزهای رمزنگاری شده پرداخت را می توان به عنوان پول های دیجیتالی در نظر گرفت که توسط شبکه توزیع شده ای از رایانه ها که یک نرم افزار بلاک چین مشترک را اجرا می کنند، اداره می شوند. برخی بر تلاش برای رقابت با پول نقد تمرکز می کنند، در حالی که برخی دیگر بر پرداخت برای یک مورد استفاده خاص یا صنعت تمرکز می کنند.
برخی ممکن است بیت کوین، ارز دیجیتال اصلی را به عنوان نمونه خوبی از ارز دیجیتال پرداختی در نظر بگیرند، زیرا به عنوان جایگزینی برای پول نقد سنتی طراحی شده است.
اکثر دیگر ارزهای دیجیتال پرداختی موجود به دنبال بهبود بیت کوین به روش های مختلف مانند مقیاس پذیری و سرعت انجام تراکنش هستند. ارزهای رمزنگاری شده با پشتوانه دارایی را می توان به عنوان ارزهای دیجیتال پرداخت نیز طبقه بندی کرد.
این داراییهای کریپتو بهطور کلی به داراییهای سنتیتر متصل میشوند و مزایای کارآمد و شفافیت ارزهای دیجیتال را ارائه میکنند و در عین حال قیمتها را در معرض اشکال تثبیت شده تر ارزش قرار میدهند.
ارزهای دیجیتال زیرساختی
رمزارزهای زیر ساختی معمولاً برای پرداخت به رایانههای مسئول اجرای برنامهها در شبکه نرمافزاری بلاکچین مشترک استفاده میشوند.
به عنوان مثال، دارایی رمزنگاری که اتریوم را تامین میکند، اتر نامیده میشود و ممکن است یک ارز دیجیتال زیرساختی در نظر گرفته شود، زیرا مردم باید آن را خریداری کنند تا بتوانند برنامههای غیرمتمرکز در حال اجرا در شبکه را ایجاد کنند و از آن استفاده کنند.
پلتفرمهای بلاک چین زیادی وجود دارند که موارد استفاده متفاوتی را ارائه میکنند و هر کدام از آنها به زیرساخت ارز دیجیتال خود نیاز دارند.
توکن های متمرکز بر قابلیت همکاری را می توان به عنوان ارزهای دیجیتال زیرساختی نیز طبقه بندی کرد. هدف آنها ارائه راهی برای پیوند چند بلاک چین و اجازه دادن به کاربران برای تراکنش در این شبکه ها است.
انواع ارز دیجیتال مبتنی بر حوزه مالی
ارزهای دیجیتال مالی ممکن است به کاربران در مدیریت یا مبادله سایر دارایی های رمزنگاری شده کمک کنند.
به عنوان مثال، ممکن است به کاربر کمک کند تا در یک صرافی غیرمتمرکز معامله کند یا در مورد نحوه عملکرد آن تصمیم بگیرد. یکی دیگر از ارزهای رمزنگاری شده مالی ممکن است برای سرمایه گذاری جمعی استفاده شود، پروژه های رمزنگاری عرضه اولیه و سرمایه گذاران را به هم متصل کند.
رمزارزهای مالی پیچیده تر حتی ممکن است به دنبال تکرار خدمات مالی مانند بازارسازی یا اعطای وام و استقراض باشند. علاوه بر این، بازارهای پیشبینی ارزهای دیجیتال راهی برای حدس زنی در مورد نتیجه رویدادهای خاص ارائه میکنند.
ارزهای دیجیتالی خدماتی
رمزارزهای خدماتی ممکن است ابزارهایی برای مدیریت داده های شخصی یا سازمانی در بلاک چین ارائه دهند. اشتراک آنها در کمک به محصولات مالی مبتنی بر بلاک چین برای دسترسی و بررسی منابع داده خارجی است.
بسیاری از ارزهای دیجیتال خدماتی برای ارائه هویت دیجیتال به کاربران و پیوند دادن سوابق افراد از دنیای واقعی به بلاک چین کار می کنند.
موارد استفاده زیادی برای ادغام فناوری بلاک چین با برنامه های کاربردی دنیای واقعی وجود دارد. این ارزها می توانند از ارزهای رمزنگاری شده که خدمات مختلفی را برای صنعت مراقبت های بهداشتی ارائه می دهند (به عنوان مثال، Dentacoin) تا ارزهای دیجیتالی که خدمات ذخیره سازی فایل را ارائه می دهند (مانند Storj، سیا کوین (Siacoin) ) باشد.
ارزهای دیجیتال رسانه و سرگرمی
ارزهای رمزنگاری شده رسانهها و سرگرمیها دقیقاً مانند نامشان به دنبال پاداش دادن به کاربران برای محتوا، بازی، قمار یا رسانههای اجتماعی هستند.
به عنوان مثال، ارز دیجیتال رسانه ای و سرگرمی مانند توکن اصلی توجه، با هدف توزیع بهتر ارزش به روشی عادلانه بین سازندگان و مصرف کنندگان است.
در نهایت، ارزهای دیجیتال رسانه ای و سرگرمی نیز برای قدرت بخشیدن به جهان های دیجیتالی که از طریق فناوری های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده قابل دسترسی هستند، استفاده می شوند. بسیاری معتقدند میم کوین ها در این دسته قرار دارند.
آلت کوین ها
نام «آلت کوین» بهعنوان مخفف alternative to Bitcoin یا همان جایگزین بیت کوین آغاز شد و بیشتر آنها برای بهبود بیتکوین به نوعی راهاندازی شدند. برخی از نمونه های آلت کوین عبارتند از: لایت کوین، اتریوم و … هستند.
کوین و توکن
🔺سکه اصلی (Coin): می تواند شامل بیت کوین و آلت کوین (ارزهای رمزنگاری غیر بیت کوینی) باشد.
🔺توکن (Token): دارایی های قابل برنامه ریزی هستند که در بلاک چین یک پلتفرم معین راه اندازی شده اند.
اگرچه بسیاری از مردم از کلمات کریپتو، کوین و توکن به جای یکدیگر استفاده می کنند، اما مهم است که بدانیم آنها چگونه با یکدیگر تفاوت دارند تا درک اولیه ای از ارز دیجیتال به دست آوریم.
در حالی که سکه ها و توکن ها به عنوان اشکال ارز دیجیتال در نظر گرفته می شوند، عملکردهای متفاوتی را ارائه می دهند. کوین یا همان سکه بر روی بلاک چین خود ساخته می شوند و به عنوان نوعی ارز در نظر گرفته می شوند. برای مثال اتر (ETH) یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک چین اتریوم است.
توکن ها نیز بر روی یک بلاک چین موجود ساخته می شوند، اما ارز در نظر گرفته نمی شوند، بلکه دارایی های قابل برنامه ریزی هستند که امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند منحصر به فرد را فراهم می کنند. این قراردادها می توانند مالکیت دارایی های خارج از شبکه بلاک چین را ایجاد کنند. توکنها میتوانند واحدهای ارزش را نشان دهند – از جمله موارد دنیای واقعی مانند برق، پول، امتیاز، سکه، داراییهای دیجیتال و موارد دیگر – و میتوانند ارسال و دریافت شوند.
تفاوت یک توکن با یک سکه در نحوه ساخت آن در بلاک چین یک سکه موجود مانند بیت کوین یا اتریوم است.
میم کوین ها
میم کوین ها صرفاً برای سرگرمی و بدون هدف ایجاد شده اند، اما سرمایه گذاران در مدت کوتاه سود قابل توجهی را از آنها به دست می آورند. به عنوان مثال، دوج ایلان مارس به عنوان یک شوخی ایجاد شد و به مرور زمان به یکی از شت کوین های آینده دار تبدیل شد و قرار است “معاملات پول بین سیاره ای” را در زمانی که قابل دوام می شود، تسهیل کند.
Meme ها هیچ هدفی ندارند و دارایی های بسیار سوداگرانه ای هستند که بر روی ایده ساده مبتنی بر جامعه کار می کنند.
سرمایه گذاران نوپا باید از چنین ارزهای دیجیتال پرخطر دوری کنند. آنها می توانند سقوط کنند، به این معنی که ارزش آنها در هر زمان صفر می شود. مانند آنچه اخیراً در مورد کلاهبرداری اسکویید گیم رخ داد. سوگانی میگوید صاحب آن با میلیونها دلار پول فرار کرده است.
اما برخی در حال حاضر امتحان خود را پس داده اند. دوج کوین و شیبا اینو هر دو سفر خود را به عنوان میم کوین در روزهای اولیه سپری کردند، اما اکنون آنها بخشی از صنعت کریپتو هستند. توسعه دهندگان Dogecoin اکنون در تلاش هستند تا سکه خود را به یک رقیب جدی برای بیت کوین تبدیل کنند.
اما مانند انواع ارزهای دیجیتال ، احتیاط کلیدی است که سرمایه گذاران هرگز نباید آن را نادیده بگیرند.
سخن پایانی
بسیاری از ارزهای دیجیتال موجود هنوز به طور گسترده و همگانی مورد استفاده قرار نگرفته اند و حتی ممکن است به راحتی قابل استفاده یا مبادله نباشند. بانک ها عموماً خدماتی را برای ارزهای دیجیتال ارائه نمی دهند. ارزهای دیجیتال دستخوش نوسانات بسیار زیادی می شوند، از این رو نگرانی هایی را به همراه دارند. قانون گذاران برخی از کشورها در مورد استفاده از آنها هشدار داده اند و برخی از آنها اقدامات نظارتی مشخصی را برای منصرف کردن کاربران انجام داده اند. پول های سنتی و رمزنگاری نیستند، همگی متمرکز هستند. به این ترتیب، در هر زمانی که یک دولت تصمیم بگیرد می تواند آنها را بسته یا تصرف کند. هر چه یک واحد پول ناشناس تر باشد، صرف نظر از نیات سازندگان آن، برای مجرمان جذاب تر است. گروهی از محققان بر این اعتقادند که ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین آنقدر بی ثبات هستند که ویژگی های اساسی پول را ندارند.
سوالات متداول
بله. اما به طور کلی باید توجه داشته باشید که ماهیت این بازار نوسانی است و شما باید ابتدا اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل کنید سپس سرمایه گذاری کنید.
بله. با توجه به شبکه ارز مورد نظر و دسته بندی آن کارمزد های متفاوتی باید پرداخت کنید.
اولین ارز دیجیتال یعنی بیت کوین (BTC) میتواند یک کوین است که در دسته آلت کوین ها قرار می گیرد.
برای آگاهی از آخرین نوشته ها، خبر ها و تحلیل های کوتاه به کانال تلگرام پی98 بپیوندید.