سازمان خودمختار غیر متمرکز (DAO) یعنی چه؟| بررسی مفهوم و عملکرد

یکی از ویژگی های مهم ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بودن آنهاست. این بدان معناست که آنها توسط یک موسسه واحد مانند یک دولت یا بانک مرکزی کنترل نمی شوند، بلکه بین انواع رایانه ها، شبکه ها و گره ها تقسیم می شوند. در بسیاری از موارد، ارزهای مجازی از این وضعیت غیرمتمرکز برای دستیابی به سطوحی از حریم خصوصی و امنیت استفاده می کنند که معمولاً برای ارزهای استاندارد است و تراکنش های آنها در دسترس نیست. با الهام از تمرکز زدایی ارزهای دیجیتال، گروهی از توسعه دهندگان در سال 2016 ایده ای را به نام سازمان خودمختار غیر متمرکز (DAO) مطرح کردند که در ادامه به بررسی مفهوم و عملکرد آن خواهیم پرداخت.

مفهوم سازمان خودمختار غیر متمرکز (DAO)

سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) مخفف «decentralized autonomous organization» است و می‌توان آن را به عنوان یک پروتکل بلاک چین منبع باز توصیف کرد که توسط مجموعه‌ ای از قوانین کدنویسی و شبکه های کامپیوتری که یک نرم افزار مشترک را اجرا می کنند تا به طور خودکار اقدامات خاصی را بدون نیاز به واسطه انجام دهند، اداره می شود.

هم قوانین برنامه و هم اقدامات بعدی در یک دفتر کل بلاک چین شفاف و ایمن ثبت می‌شوند که به لطف سرعت عملکرد تغییرناپذیر است و توزیع اطلاعات بین شرکت‌کنندگان شبکه را نمی‌توان دستکاری کرد.

یک DAO به ایمن و بهینه نگه داشتن یک شبکه بدون نیاز به واسطه گری دستی توسط اعضای آن کمک می کند. شرکت‌ کنندگان به‌ واسطه یک قرارداد قانونی متعهد نیستند، بلکه با پاداش‌هایی در قالب نشانه‌های دارایی بومی تشویق می‌شوند. این امر به آنها کمک می‌کند برای رسیدن به یک هدف واحد فعالیت داشته باشند.

همچنین، قوانین تعریف شده توسط پروتکل یا قرارداد هوشمند، رفتار شرکت کنندگان را هدایت می کند و اجماع خودکار را اجرا می کند. از آنجایی که به شخص ثالثی نیاز نیست، یک DAO به سرعت بخشیدن در تصمیم گیری و اقدامات شبکه کمک می کند و هزینه مدیریت را به شدت کاهش می دهد.

به عنوان مثال، فرض کنید یک سازمان می خواهد بودجه یک پروژه جدید را توزیع کند. برنامه ریزی قبلی DAO تضمین می کند که دارایی ها فوراً بدون نیاز به هیچ گونه اداره یا کاغذ بازی بین طرفین قرارداد توزیع می شود.

به منظور جذب منابع مالی لازم برای اجرای یک DAO، این پروتکل توکن‌های حاکمیتی را برای سرمایه‌ گذارانی صادر می‌کند که نه تنها عضویت، بلکه مهمتر از همه، حق رای (مشابه حقوق سهامداران) مورد نیاز برای ایجاد تغییرات در آن را نشان می‌دهند.

شایان ذکر است، اولین DAO ایجاد شده بر روی بلاک چین اتریوم، به نام The DAO، با بحث و جدل همراه بود، زیرا هکرها اشکالاتی در کد نویسی آن به منظور سواستفاده پیدا کردند.

عملکرد سازمان خودگردان غیر متمرکز (DAO) چگونه است؟

DAOها برای تقلید از ساختار شرکت در نظر گرفته شده اند که در آن قوانین و مقررات با استفاده از کد منبع باز ساخته شده و با استفاده از قراردادهای هوشمند اجرا می شوند.

برخلاف سازمان های سنتی، سلسله مراتبی در سازمان خودمختار غیر متمرکز DAO وجود ندارد. در عوض، برای همسو کردن منافع سازمان با اعضای آن، DAOs یک شبکه توزیع شده از کاربران را برای رسیدن به هدف خود تشویق می کند.

یکی از ویژگی های کلیدی یک DAO سرمایه داخلی است که برای تشویق کاربران و اطمینان از اینکه سازمان به خوبی اجرا می شود مورد استفاده قرار می گیرد.

بدین ترتیب هنگامی که مجموعه اصلی قوانین ایجاد شد و در قراردادهای هوشمند برنامه ریزی شد، DAO ها معمولاً وارد مرحله تأمین مالی می شوند که هرکسی که مایل به دسترسی به آن باشد می تواند در آن شرکت کند.

حاکمیت در DAO

با قفل کردن ارزهای دیجیتال طی فرایند استیکینگ در یک قرارداد، کاربران توانایی رای دادن به پیشنهادات را به دست می‌آورند که میزان اهمیت یک رای متناسب با مقدار ارز دیجیتال قفل شده است.

سپس این پیشنهاد بر اساس قوانین اجماع شبکه از پیش تعیین‌ شده ارائه می‌شود و رای‌دهندگان برای شرکت با ارز دیجیتال اضافی پاداش می‌گیرند.

در پایان مرحله تامین مالی، DAO به صورت زنده و عملیاتی در نظر گرفته می‌شود و تمامی تصمیمات کلیدی پیرامون سازمان توسط کاربرانی گرفته می‌شود که در مورد پیشنهادات به توافق برسند.

سازمان خودمختار غیر متمرکز (DAO) با امنیت یک پلتفرم چه ارتباطی دارد؟

قوانین حاکم بر یک DAO ممکن است بسیار پیچیده و پس از اجرایی شدن تغییر آنها سخت باشد، زیرا هر گونه تغییری موظف به نوشتن کد جدید و تایید شبکه با اجماع است.

این ناتوانی در واکنش سریع به اشکالات کد، یک DAO را در برابر حملات هکرها آسیب‌پذیر می‌کند که می‌توانند از نقایص امنیتی سوء استفاده کنند و دارایی های دیجیتالی را سرقت کنند.

بارزترین مثال، هک کردن “The DAO” در سال 2016 است، یک پروژه تامین مالی جمعی که با وجود داشتن چندین نقص امنیتی مستند در کد خود، بودجه بی سابقه ای را از دست داد. در آن زمان حدود 3.6 میلیون اتریوم به سرقت رفت و پیامدهای آن منجر به هارد فورک اتریوم برای خنثی کردن هک شد که این امر موجب پیدایش اتریوم کلاسیک (ETC) شد.

آینده سازمان مستقل غیر متمرکز (DAO)

DAO همانطور که در ابتدا پیش بینی می شد تا اواسط سال 2020 در مرکز توجه قرار نداشت. با این وجود، علاقه به سازمان‌های خود مختار غیرمتمرکز به عنوان یک گروه گسترده‌ تر همچنان در حال رشد است. در سال 2021، The Maker Foundation، نماد صنعت کریپتو به عنوان قهرمان اصلی DAO، اعلام کرد که به طور رسمی عملیات را به MakerDAO (خالق استیبل کوین DAI) واگذار کرده و تا پایان سال منحل خواهد شد.

بدین ترتیب در حالی که بسیاری از نگرانی‌ها و مسائل بالقوه در مورد قانونی، امنیت و ساختار وجود دارد، برخی از تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بر این باورند که این نوع سازمان در نهایت برجسته خواهد شد، شاید حتی جایگزین کسب‌وکارهای با ساختار سنتی شود.