سال 2021، سال بزرگی برای بازار ارزهای دیجیتال بود. میزان علاقه مردم به ارزها در این سال افزایش چشمگیری داشت. ارزش بازار ارزهای دیجیتال در ماه نوامبر سال 2021 برای مدت کوتاهی از 3 تریلیون دلار گذشت و رکورد را شکست. سکه های برتر بازار مانند بیت کوین و ارز اتر بالاترین قیمت را تجربه کردند. اما در این میان کلاهبرداران هم فرصت را غنیمت شمردند و میلیون ها دلار در سرقت های بزرگ، هک و کلاهبرداری ارزهای دیجیتال مورد سوء استفاده قرار گرفته است. گزارش ها نشان میدهند، به طور کلی، بسیاری از مهم ترین کلاهبرداری ها در پروژه‌های مالی غیرمتمرکز یا DeFi اتفاق افتاده است. در این مقاله قصد داریم چگونگی کلاهبرداری دیفای را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، انواع را بشناسیم و به نحوه تشخیص کلاهبرداری در امور مالی غیر متمرکز یا دیفای بپردازیم.
کلاهبرداری دیفای چگونه صورت میگیرد؟
همیشه کارشناسان به سرمایه‌گذاران و کاربران امور مالی غیر متمرکز توصیه می‌کنند که قبل از خرید، ریسک‌های مربوط به ارز دیجیتال و به ویژه دیفای (DeFi) را در نظر بگیرند. چرا که همانطور که افراد بیشتری به نوآوری های مالی جذابی که دیفای DeFi آن را امکان پذیر کرده است، علاقه مند می شوند، کلاهبرداران نیز راه های بیشتری برای استفاده از این پروژه ها پیدا می کنند. چندین روش کلاهبرداری رایج وجود دارد که باید برای محافظت از سرمایه‌گذاری‌های خود از آنها آگاه باشید.
کسانی که طرح‌های کلاهبرداری را مدیریت می کنند با اشاره به چارت ارزهای دیجیتالی که در مدت زمانی کوتاهی رشد عظیمی را تجربه کرده‌اند، اینطور جلوه می دهند که شما هم می توانید سود کلانی کسب کنید و درآمد دلاری داشته باشید.
علاوه بر این حوزه کریپتوکارنسی یک بخش نوظهور و جدید است و در واقع مردم اطلاعات و دانش کافی در رابطه با پروژه های مالی غیر متمرکز ندارند. از این رو بستر مناسبی برای کلاهبرداران نظیر اداره‌کنندگان طرح دیفای فراهم شده است. تصور مردم بر این است که بازار ارزهای دیجیتال و پروژهای مرتبط با آن پرریسک و البته پرسود است، اما آنها نمی توانند پروژه درست را از غلط و کلاهبرداری تشخیص دهند از این رو هر سیستم مرتبط با ارزهای دیجیتال را سود آور می بینند.
چرا کلاهبرداران امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) را هدف قرار می دهند؟
دیفای یا امور مالی غیر متمرکز یک اکوسیستم مالی دیجیتال است که انواع مختلفی از مانورهای مالی را در یک بلاک چین عمومی امکان پذیر می سازد. در امور مالی غیر متمرکز نقش واسطه ها مانند بانکها حذف می شود. هر کاری که می توانید در سیستم بانکی قدیمی انجام دهید، مانند وام گرفتن، استقراض، معامله، پس انداز، سرمایه گذاری و غیره را می توان در فضای دیفای بدون نیاز به حضور واسطه انجام داد.
کلاهبرداران فضای DeFi را به سه دلیل ساده دوست دارند:
1. غیرمتمرکز بودن
اگر در این برنامه ها کلاهبرداری صورت بگیرد هیچ نهاد وسازمانی وجود ندارد که بتواند تراکنش را معکوس کند، در مورد آن کلاهبرداری تحقیق کند یا به یک مرجع دولتی گزارش کلاهبرداری دهد. همین امر گرایش کلاهبرداران به حوزه دیفای دو چندان کرده است.
2. ناشناس بودن
شاید بتوانید تراکنش های روی بلاک چین را به کیف پول کلاهبردار ردیابی کنید، اما قطعا در شناسایی افرادی که این کلاهبرداری را انجام داده اند ناموفق خواهید بود. چون هیچ راهی برای شناسایی آنها وجود ندارد.
3. معاملات دائمی و غیر قابل برگشت
کلاهبرداران نیز از این موضوع آگاه هستند که هیچ مکانیزمی وجود ندارد که بتوان تراکنشی را لغو کرد. اگر شخصی موفق شود اطلاعات رمزنگاری شما را دریافت کند، دیگر نمی‌توانید عبارت کلیدی را مانند یک شماره پین یا رمز عبور بانکداری آنلاین تغییر دهید. شما نمی توانید مانند حساب بانکی رایج کیف پول خودتان را ببندید. این به این معنا است که در صورتی که پول دیجیتال شما برداشت شد، برای همیشه از بین می روند.
این نوع دسترسی باز اجازه می دهد تا انواع فعالیت های مالی به طور مستقیم و به صورت همتا به همتا و بدون واسطه انجام شود. از آنجایی که هیچ موسسه مالی مرکزی وجود ندارد، نیازی به الزامات تایید سنتی مانند احراز هویت، شناسه عکس، تأیید آدرس، اطلاعات بانکی نیز وجود ندارد.
چرا کلاهبرداران دیفای صرافی های غیرمتمرکز را دوست دارند؟
احتمالا در مورد پلتفرم‌های صرافی بزرگی مانند صرافی بایننس و صرافی کوین اسمارت شنیده اید. این مدل از صرافی ها، صرافی‌های متمرکز (CEX) هستند و در چارچوب‌های قانونی و نظارتی عمل می‌کنند. اما پلتفرم‌های صرافی غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی سواپ (Uniswap) و پنکیک سواپ (PancakeSwap)، تقریباً به روشی مشابه اما با چند تفاوت کلیدی عمل می‌کنند.
در پلتفرم DEX، شما برای معامله ارزهای دیجیتال، نیازی به ارائه هیچ گونه اطلاعات شخصی یا ایجاد حساب کاربری ندارید. فقط کافی است یک کیف پول دیجیتال مانند کیف پول متامسک (MetaMask) را به پلتفرم متصل کنید. سپس می توانید مستقیماً از آنجا معامله و خرید و فروش ارزهای دیجیتال را انجام دهید.
پلتفرم‌های DEX یا غیر متمرکز از حیطه اختیارات تنظیم‌کننده‌های قانونی و مالی خارج است، بنابراین هر کسی می‌تواند در هر زمان با ناشناس بودن کامل از پلتفرم DEX استفاده کند. این صرافی ها معاملات مستقیم و همتا به همتا را بدون جمع‌آوری اطلاعات درباره هیچ یک از کاربران ارائه می‌کنند. و مثل همیشه، معاملات نهایی و غیر قابل برگشت هستند.
هر کسی می تواند یک ارز راه اندازی کرده و آن را در پلتفرم صرافی های غیر متمرکز فهرست کند. هیچ حسابرسی یا سیستمی برای بررسی توسعه دهندگان یا مشروعیت یک پروژه وجود ندارد.
این باعث می شود صرافی های غیر متمرکز فضای عالی برای کلاهبرداران باشند. مطمئناً، این صرافی ها دسترسی به سکه‌های جدید یا مبهم را ارائه میدهند. سکه هایی که هنوز در پلتفرم‌صرافی های متمرکز فهرست نشده‌اند، و این فرصت را به شما میدهند که قبل از اینکه قیمت یک سکه بالا رود، آن را بخرید. اما پلتفرم‌های DEX همچنین بستر مناسبی برای سکه‌های کلاهبرداری هستند که برای یک هدف منحصر به فرد طراحی شده‌اند و آن هدف صرفا خالی کردن کیف پول کاربران است.
روش های رایج کلاهبرداری دیفای
در زیر برخی از رایج ترین کلاهبرداری هایی که در حال حاضر در DeFi اتفاق می افتد، به ویژه در سیستم عامل های صرافی های غیر متمرکز آورده شده است:
روش کلاهبرداری DeFi شماره 1: راگ پول یا پامپ و دامپ
بازار امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) با این کلاهبرداری معروف را تجربه کرده است. بیشتر عرضه یک سکه معین در اختیار یک یا چند سرمایه گذار یا توسعه دهنده قرار دارد. آنها پس از راه اندازی یک سکه دست به کار تبلیغ آن سکه و ایجاد هیاهو یا به عبارتی پامپ و دامپ می شوند. آنها از رسانه های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، یوتیوب، تلگرام و ردیت برای ایجاد تقاضا و افزایش فروش استفاده می کنند.
آنها در مورد یک سکه وعده های دروغین زیادی می دهند، و حتی تایید افراد مشهور را هم به دنبال آن ذکر می کنند تا فروش را به شدت بالا ببرند. زمانی که سرمایه گذاران جدید طعمه را می گیرند و در حین تبلیغ بی پایه و اساس سکه را می خرند، قیمت سکه سر به فلک می کشد.
وقتی این اتفاق می افتد، کلاهبرداران تمام دارایی های سکه خود را می فروشند. این فروش باعث کاهش شدید قیمت، گاهی حتی در عرض چند دقیقه می شود. حال سرمایه گذاران کیسه ای از سکه های بی ارزش را در دست دارند، که اغلب نقدینگی برای نقد کردن دارایی هایشان باقی نمی ماند.در این حالت شما در تله راگ پول گیر افتاده اید.
روش کلاهبرداری دیفای شماره 2: هانی پات
در کلاهبرداری هانی پات یا خمره عسل، کلاهبرداران، سرمایه گذاران را با تبلیغات باورنکردنی، بازاریابی با بودجه کلان و پیش بینی قیمت های بالا جذب می کند. با سرازیر شدن پول و افزایش قیمت، مردم تلاش می کنند که در کمترین زمان سود هنگفتی کسب کنند و این درست زمانی است که شما با واقعیت مواجه می شوید.
در کمال تعجب می بینید که ارزش آلتکوین های شما از جو زمین خارج می شود و مستقیماً به سمت ماه می رود. اما با یک پیغام خطایی مانند “تراکنش به دلیل خطا موفق نمی شود: تعریف نشده” برخورد می کنید. احتمالاً این مشکل یکی از توکن‌هایی است که شما در حال مبادله آن هستید.
در اینجا است که گویی سرت را در یک خمره عسل فرو کرده ای و دیگر نمی توانی آن را بیرون بیاوری. این موضوع زمانی اتفاق می افتد که شما سعی می کنید به سرعت ثروتمند شوید و یک شبه ره صد ساله را طی کنید. این نوع کلاهبرداری را جادوی کدنویسی برای شما به ارمغان آورده است. این کلاهبردار حیله گر یک خط کد را در قرارداد سکه وارد کرده است که فقط به کیف پول خود اجازه فروش می دهد. پول شما در خمره عسل گیر کرده است در حالی که کلاهبردار می تواند دارایی های خود را در هر زمان بفروشد.
روش کلاهبرداری DeFi شماره 3: گردگیری کیف پول
این نوع کلاهبرداری که معمولاً به عنوان “داستینگ” نامیده می شود، بسیار موذیانه و پیچیده است. اگر به معامله در بازار ارزهای دیجیتال علاقه دارید، باید چند کیف پول دیجیتال مانند متامسک و تراست ولت داشته باشید. این کیف پول‌ها که تحت عنوان کیف پول‌های داغ شناخته می‌شوند مستقیماً به پلتفرم‌های صرافی متصل می‌شوند.
در یک کلاهبرداری گرد و غباری، کلاهبرداران مقدار کمی از یک سکه بی نام ونشان را به کیف پول داغ شما واریز می کنند. آنها ده ها هزار کیف پول را در حملات و کلاهبرداریهای گردگیری مورد هدف قرار می دهند. کلاهبرداران از حملات گرد و غبار برای شناسایی افرادی که سرمایه گذاران بزرگ هستند استفاده می کنند.
اما از آنجایی که هر رمز ارزی آدرس کیف پول منحصر به فرد خود را دارد، آنها باید تراکنش های بین کیف پول های متعدد را تجزیه و تحلیل کنند. در حال حاضر کیف پول داغ خود را به عنوان کیف پول واقعی در جیب خود در نظر بگیرید. هر سکه در کیف پول دیجیتال شما آدرس منحصر به فرد خود را دارد، درست مانند اینکه هر کارت نقدی یا اعتباری در کیف پول واقعی شما جیب مخصوص به خود را دارد.
به محض معامله یا فروش آن سکه های گرد و غبار، کلاهبرداران شروع به ردیابی تراکنش های روی بلاک چین به کیف پول اصلی شما می کنند، و البته جایی که تمام سکه های دیگر خود را در آن نگهداری می کنید. اگر آنها بتوانند کیف پول شما را با موفقیت شناسایی کنند، می توانند حملات فیشینگ هدفمند را برای هک کردن و کلاهبرداری از شما انجام دهند.
روش کلاهبرداری دیفای شماره 4: فیشینگ
فیشینگ نوعی حمله مهندسی اجتماعی هوشمندانه است. فیشینگ شما را فریب می دهد تا اطلاعات حساسی مانند نام کاربری، رمز عبور، شماره کارت اعتباری خود را در اختیار آنها قرار دهید. آنها به دنبال هر گونه اطلاعاتی هستند که با استفاده از آن بتوانند هویت شما را جعل کرده یا به حساب های رمز ارزی شما دسترسی پیدا کنند.
آنها با ارسال ایمیل‌های قانع‌کننده شما را به سایت‌های جعلی هدایت می‌کنند یا از شما می‌خواهند که برای تایید حساب خود، یک لینک مخرب را دنبال کنید. آنها اطلاعات ورود به سیستم خصوصی شما را می خواهند. حوزه رمزنگاری مملو از کلاهبرداری های فیشینگ است زیرا به کارگیری آنها آسان و بسیار موثر می باشد.
یکی دیگر از کلاهبرداری فیشینگ معروف در دنیای ارزهای دیجیتال، سرقت مستقیم بیت کوین و سایر سکه های ارزشمند از شما است. اغلب، سرمایه گذاران به سایت‌های جعلی هدایت می‌شوند که وانمود می‌کنند یک شرکت معتبر در حال فروش کالا یا خدمات قانونی هستند. گاهی اوقات، شما به یک وب سایت جعلی هدایت می شوید که کپی دقیقی از یک تجارت واقعی است که ممکن است در گذشته نیز با آن معامله کرده باشید. شما فکر می کنید که برای چیزی از سایتی که به آن اعتماد دارید پول پرداخت کرده اید، اما در واقع چنین نیست و ارز دیجیتال خود را مستقیماً به کیف پول دیجیتال شخصی یک کلاهبردار ارسال می کنید.
یکی دیگر از کلاهبرداریهای فیشینگ شامل کلاهبردارانی است که متوجه می‌شوند شما به کدام صرافی‌ها مراجعه میکنید. سپس آنها چیزی شبیه یک ایمیل قانونی از صرافی برای شما ارسال می کنند که از شما میخواهد حساب خود را تایید کنید. آنها یک دکمه یا لینک را در خود ایمیل قرار می دهند. اگرلینک را دنبال کنید و اعتبار خود را وارد کنید، به راحتی در تله ای بس ناجوانمردانه افتاده اید.اکنون آنها تمام اطلاعات ورود شما را دارند. آنها به سادگی وارد سیستم می شوند و پول های دیجیتالی شما را خارج می کنند.
روش کلاهبرداری DeFi شماره 5: حساب های رسانه های اجتماعی
اگر یک جامعه قوی پشت سریک ارز دیجیتال وجود نداشته باشد آن رمز ارز رشد نخواهد کرد. جوامع ارزهای دیجیتال در رسانه های اجتماعی مانند فیسبوک، ردیت، تلگرام و توییتر به وفور یافت می شوند و به سرعت در حال رشد هستند.
رسانه های اجتماعی یک شکارگاه برای کلاهبرداران هستند. البته اگر بدانید به دنبال چه چیزی هستید، تشخیص آنها بسیار آسان است. اساساً، هرکسی که نظر می دهد، پیام می دهد یا از شما نظر خواهی می کند که در مورد اینکه فلان پورتفولیوی کریپتو خود را چگونه افزایش داده اید، 100% سعی دارد که از شما کلاهبرداری کند.
آنها احتمالا خود را به عنوان یک سرمایه گذار باهوش یا مشاور حرفه ای ارزهای دیجیتال معرفی کنند و قصد دارند شما را میلیونر کنند، البته مشروط بر اینکه سرمایه کوچکی را برای آنها بفرستید. یا ممکن است یک گواهی نامه بنویسند و نام شخص دیگری را برچسب گذاری کنند و ادعا کنند که این شخص سرمایه گذاری کوچک 500 دلاری بیت کوین خود را به 5000 دلار تبدیل کرده است. اگر روی نام تگ شده این مغز متفکر فرضی کلیک کنید، یک نمایه رسانه اجتماعی چشمگیر و قانونی خواهید دید.
اما گول این چیزها را نخورید. اگر غریبه ای از شما بخواهد که بیت کوین یا هر رمز ارز دیگری را که دارید برایشان بفرستید، با به شما این قول را بدهند که سودهای هنگفتی به همراه خواهد داشت، اجرا کنید! اگر کسی پول، رمز ارز، آدرس کیف پول یا کلیدهای خصوصی از شما میخواهد، هرگز به او اعتماد نکنید.
چگونه کلاهبرداری های دیفای را تشخیص دهیم؟
حوزه امور مالی غیرمتمرکز در بازار رمز ارزها رشد افسار گسیخته ای دارد. هر روز شاهد ظهور پروژه‌های جدید با ایده‌های نوین در این حوزه هستیم. همانطور که میدانید برای فعالیت در این حوزه امور مالی غیر متمرکز نیاز به دریافت هیچ مجوز از هیچ نهادی نیست و می توان گفت که توسعه‌دهندگان و البته کلاهبرداران می توانند در این بخش فعالیت آزادانه ای داشته باشند. اما برای ارزیابی شخصی باید چه عواملی را برای تشخیص درست یا نادرست بودن دیفای مدنظر قرار دهیم؟
- هدف پروژه
پروژه DeFi با چه هدفی یا اهدافی ایجاد شده است؟ شاید این بهترین سوالی است که در ابتدا باید بپرسید.
بسیاری از پروژه‌های جدیدی که معرفی می‌شوند واقعا ایده جدیدی ندارند و همان ایده پروژه‌های قبلی را اجرا می‌کنند. حتی ممکن است کدهای این پروژه جدید، صددرصد از روی کدهای پروژه‌های قدیمی کپی برداری شده باشد. پس مراقب باشید که در دام تبلیغات این پروژه ها که معمولا دام های کلاهبرداری دیفای هستند نیفتید. در مواجهه با یک پروژه جدید، نوآوری ارائه شده را دنبال کنید. اگر ایده اصلی آن تکراری و کپی از پروژه‌های قدیمی بود، رشدی هم وجود نخواهد داشت. حال چگونه به این اطلاعات دسترسی پیدا کنیم؟
2. وایت پیپر پروژه
برای اینکه به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید باید وایت پیپر را مطالعه کنید و مقالاتی که تیم توسعه‌دهنده آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر می کنند را به دقت بررسی کنید. اگر در وایت پیپر پروژه ایده جدیدی نیافتید، نسبت به سرمایه گذاری در این پروژه دیفای احتیاط کنید.
3. بررسی قرارداد هوشمند
یکی از راه هایی که با استفاده از آن میتوانید امکان کلاهبرداری دیفای را در یک پروژه تحلیل کنید این است که کدهای قرارداد هوشمند پروژه را بررسی کنید. زمانی که یک قرارداد هوشمند به مرحله اجرا برسد، دیگر کسی نمی تواند چیزی در آن را تغییر داده و آن را کنترل کند. چرا که تمامی کارها بر اساس الگوریتمی که در کدهای آن استفاده شده، صورت میگیرد.
اکثر پروژه‌ها قبل از اینکه راه‌اندازی شوند، کدهای خود را در اختیار برخی شرکت‌ها قرار داده و آن شرکت‌ها کدها را بازرسی می‌کنند. این کار اعتماد کاربران را جلب می کند و بازرسی کدهای قرارداد هوشمند، ایمن بودن پروژه را تا حد زیادی تضمین می‌کند. اما باز هم هیچ ضمانت صددرصدی وجود ندارد. بسیاری از پروژه‌های مطرح بازار علی رغم داشتن ایده‌های خوب، تیم توسعه قوی و عبور از بازرسی کدهای قرارداد هوشمند، هک شده و بخشی از دارایی خود را از دست داده‌اند. حتما این نکته را در مورد پروژه های دیفای مد نظر داشته باشید.
4. تیم پروژه
ناشناس بودن تیم پروژه دیفای فرصت خوبی را برای کلاهبرداران فراهم می کند و از این فرصت نهایت استفاده را می برند. در صورتی که تیم توسعه یک پروژه را بررسی کنید و سوابق کاری آنها را مورد ارزیابی قرار دهید، دیدتان نسبت به یک پروژه بهتر می شود.
به منظور بررسی سوابق کاری تیم توسعه دهنده پروژه دیفای، وارد سایت اصلی آن پروژه شوید. در صورتی که تیم پروژه مشخص باشد، شما می توانید اطلاعات اعضای تیم یا موسس آن را در سایت مشاهده کنید. حال اسامی اعضای تیم را در گوگل سرچ کنید.سوابق تحصیلی و سوابق شغلی هر کدام را با دقت مطالعه کنید. تیمی که در گذشته پروژه‌های موفقی را راه‌اندازی کرده، احتمالا این پروژه را نیز با موفقیت راه‌اندازی و مدیریت خواهد کرد و نمیتواند یک پروژه کلاهبرداری دیفای باشد.
5. بررسی ابعاد اقتصادی توکن‌های پروژه
در مورد بررسی ارزش سرمایه گذاری بر روی یک دیفای، علاوه بر ابعاد فنی پروژه، برنامه عرضه و توزیع توکن‌های آن است. پروژهای که بیشتر توکن‌های آن در دست تیم توسعه دهنده است، پروژه خوبی یبه شمار نمی رود. چرا که در این پروژه هولدرهای بزرگ قیمت را در دست دارند. سرمایه گذاری در پروژهای که ۶۰ درصد توکن‌های آن در اختیار تیم توسعه دهنده می باشد، خطرناک و پر ریسک تر از پروژهای است که ۲۰ درصد توکن‌هایش در اختیار تیم توسعه آن باشد.
روش های جلوگیری از کلاهبرداری دیفای
کلاهبرداری‌ها حتی در امور مالی سنتی که تحت نظارت قانون‌گذاران هستند، رواج دارند. اما در فضای دیفای این امر بیشتر است. مردم به معنای واقعی کلمه در هر پروژه سکه جدیدی که پیدا کنند پول می ریزند. وقتی ناظری برای نظارت وجود نداشته باشد، کلاهبرداران در هر گوشه ای در کمین هستند تا پول شما را نقد کنند. اگر تازه وارد بازار ارزهای دیجیتال شده اید، در اینجا چند راه برای محافظت شما در مقابل کلاهبرداری دیفای آورده شده است:
- فقط روی چیزی سرمایه گذاری کنید که حاضرید از دست بدهید
فضای آلت کوین ها از فضای ارزهای دیجیتال اصلی بی ثبات تر و سوداگرانه تر است. روزانه هزاران سکه کلاهبرداری ضرب می شود. آلت کوین ها سرمایه گذاری نیستند، بلکه قمار هستند. پس بیش از آن چیزی که می توانید از دست بدهید، شرط بندی نکنید.
- پیوندهای داخل ایمیل را دنبال نکنید
از مرورگر خود برای بازدید از سایتی که ایمیل ادعا می کند از آن است استفاده کنید. URL را دوبار بررسی کنید. از خود بپرسید که آیا این یک ایمیل منطقی و درست است؟ یا اینکه این ایمیل از کجا آمده و از شما چه می خواهد؟ آیا اینکه از شما میخواهد رمز عبور خود را بازنشانی کنید، مشکوک نیست؟
- اقدامات امنیتی اضافی را فعال کنید
اگر کیف پول یا پلتفرم صرافی شما ویژگی های امنیتی بیشتری را امکان پذیر می کند، حتما آنها را فعال کنید. به عنوان مثال میتوانید تأییدیه‌های 2 مرحله‌ای را فعال کنید که می‌توانند هنگام ورود به سیستم، کدهای ایمیل یا متنی را به صندوق ورودی یا تلفن شما ارسال کنند. اگر با تلفن خود از طریق برنامه‌ها معامله میکنید، برنامه هایی را فعال کنید که از اثر انگشت شما برای باز کردن برنامه استفاده می‌کنند. در صورت امکان، یک کد ضد فیشینگ سفارشی به حساب‌های رمزنگاری خود اضافه کنید. میدانید که ایمیل‌های آن حساب‌ها یا پلتفرم‌ها قانونی هستند، زیرا کدی را که ایجاد کرده‌اید در ایمیل نشان میدهند.
- همیشه مشکوک باشید
همیشه فرض را بر این بگذارید که همه در رسانه های اجتماعی سعی می کنند که شما را فریب دهند. هرگز پول نقد، سکه یا اعتبار رمزنگاری خود را به کسی ندهید. ایمیل های جداگانه و رمزهای عبور قوی برای تمام حساب های رمزنگاری خود ایجاد کنید. هرگز از ایمیل شخصی روزانه خود در معاملات ارزهای دیجیتال استفاده نکنید.
- آدرس وب را دوباره بررسی کنید
اگر کالا یا خدماتی را به‌صورت آنلاین با ارز دیجیتال خریداری میکنید، آدرس وب را دوباره بررسی کنید تا مطمئن شوید که از یک کسب‌وکار قانونی حمایت میکنید، نه یک صفحه ساختگی که برای سرقت اطلاعات شما طراحی شده است. مطمئن شوید که نام شرکت به درستی نوشته شده است. کلاهبرداران دوست دارند حروف را با اعدادی شبیه به حروف “1” به جای “l” عوض کنند.
- استفاده از یک کیف پول سرد
اگر در بازار ارز دیجیتال فعلانه معامله نمی کنید و بیشتر سرمایه گذاری میکنید، رمز ارز خود را در یک کیف پول “سرد” ذخیره کنید. این کیف ها سکه های شما را به صورت آفلاین ذخیره می کند. به عنوان مثال کیف پول تروزر (Trezor) و کیف پول لجر (Ledger) از این گونه است.
- خرید از صرافی معتبر
اگر می‌خواهید آلت کوینی بخرید که در پلتفرم‌های غیر متمرکز وجود ندارد، از صرافی های غیر متمرکز معتبر مانند یونی سواپ، پنکیک سواپ و … خرید کنید. این صرافی ها عموماً در جامعه رمزنگاری قابل اعتماد هستند. با این حال خرید از این ها نیز تضمین نمیکند که در دام کلاهبرداری دیفای نیفتید.
جمع بندی
همیشه قبل از شرکت در هر سرمایه گذاری برای پیشگیری از افتادن در دام کلاهبرداری دیفای تحقیقات لازم را انجام دهید. قبل از اینکه پول خود را در یک برنامه دیفای سرمایه گذاری کنید، توسعه دهندگان آن را بشناسید. اینکه چه کسانی بودجه پروژه را تامین می کنند و اینکه مورد استفاده آن منطقی است یا خیر. اما در عین حال خطرات موجود را نیز درک کنید. با وجود اینکه پروژه را بررسی کرده اید، هنوز هم می توانید مورد کلاهبرداری قرار بگیرید. آیا حاضرید با این کار پول و سرمایه خود را از دست بدهید حتی اگر قانونی به نظر برسد؟
برای آگاهی از آخرین نوشته ها، خبر ها و تحلیل های کوتاه به کانال تلگرام پی98 بپیوندید.
