سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات چیست و نحوه ثبت نام در آن چگونه است؟

سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات یک وب سایت اینترنتی است که دولت جمهوری اسلامی ایران جهت استفاده تمامی شهروندان از حق دسترسی آزاد به اطلاعات نهادهای دولتی آن را طراحی نموده است. ما در این مطلب به آموزش نحوه ثبت نام در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و همچنین روش درخواست اطلاعات در آن خواهیم پرداخت.

اشخاص حقیقی و حقوقی پس از ثبت نام در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می توانند درخواست خود مبنی بر انتشار اطلاعات خاص مرتبط با یک سازمان دولتی را ارائه دهند. پس از آن در صورت پاسخگویی سازمان مذکور، اطلاعات درخواستی برای عموم کاربران در این سامانه منتشر خواهد شد؛ مگر آن که اطلاعات ذکر شده حریم خصوصی افراد را نقض نماید.

اطلاعات ارائه شده در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات وابسته به سازمان های دولتی نیست بلکه نهادهای تحت سرپرستی نیروهای مسلح، قوه قضاییه، قوه مقننه و سایر مؤسسات و شرکت‌های وابسته به آنها و همچنین هر مؤسسه، شرکت یا نهادی که تمام یا بیش از 50 درصد سهام آن متعلق به بخشی از دولت باشد را شامل می شود. گفتنی است موسسات خصوصی ارائه دهندۀ خدمات عمومی مانند بانک ها نیز شامل این قانون می شوند.

لیست سازمان های متصل به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

این بخش حاوی اطلاعات سازمان ها و فهرست دستگاه های دولتی است که کاربران امکان انتخاب هر یک از آنها به عنوان سازمان پاسخگو را خواهند داشت. در این قسمت سازمان هایی که روی سامانه فعال شده و قابلیت پاسخگویی دارند به رنگ آبی و سازمان هایی که هنوز فعال نشده اند به رنگ خاکستری نمایش داده می شوند. در مقابل نام هر سازمان نیز تعداد زیرمجموعه ها و همچنین زیرمجموعه های فعال آن ذکر شده است.

در این میان امکان جستجوی سازمان ها از نوار جستجوی بالای لیست نیز وجود دارد که خود سازمان و ساختار سلسله مراتبی آن را نمایش خواهد داد. با انتخاب پیوند مقابل هر سازمان، صفحه جزئیات مربوط به آن نمایش داده خواهد شد که شامل نام سازمان، نام مدیر سامانه، شماره تلفن سازمان، آدرس، کد پستی و … می شود.

آموزش ثبت نام در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

افراد با استفاده از این بخش امکان ثبت نام در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات را خواهند داشت. بدین منظور کاربران با انتخاب گزینه “ثبت نام” در صفحه اصلی وارد فرآیند سه مرحله ای ثبت نام خواهند شد.

ورود به سامانه

مطابق تصویر در مرحله اول با عنوان “اطلاعات شخصی” میبایست موارد خواسته شده شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی و تاریخ تولد خود را در فیلدهای مربوطه وارد نمایید. مرحله دوم با عنوان “اطلاعات تماس” نیز شامل آدرس ایمیل، شماره همراه، شهر و استان محل سکونت میباشد.

مرحله سوم و نهایی ثبت نام شامل ورود اطلاعات حساب کاربری از قبیل نام کاربری (همان کد ملی)، رمز عبور و تکرار آن است. پس از ثبت نام موفقیت آمیز یک کد فعالسازی به شماره همراه شما ارسال می شود که در بخش بعد باید آن را وارد نموده و بدین ترتیب حساب کاربری خود را فعال نمایید.

نکاتی که میبایست هنگام ثبت نام در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات به آنها دقت نمایید:

• اطلاعات کاربری وارد شده هنگام ثبت نام جهت ورود به سامانه مورد نیاز خواهد بود. قابل ذکر است نام کاربری همان کد ملی شما خواهد بود.
• جهت افزایش امنیت حساب کاربری، رمز عبور خود را تا حد امکان پیچیده انتخاب نمایید و حتما از حروف بزرگ و کوچک و همچنین اعداد در آن استفاده کنید.
• در صورت ناخوانا بودن کد تصویری Captcha گزینه “تغییر” را انتخاب کنید تا کد دیگری نمایش داده شود.
• پس از انتخاب گزینه “تایید” کد فعالسازی به شماره تلفن همراه شما ارسال خواهد شد و سپس 15 دقیقه فرصت خواهید داشت تا حساب کاربری خود را فعال نمایید.

ثبت درخواست در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

کاربران پس از ورود به حساب کاربری خود می توانند جهت ثبت درخواست از منوی موجود در بالای صفحه اصلی در بخش “درخواست ها” و سپس از طریق انتخاب گزینه “ثبت درخواست” این کار را انجام دهند.

سپس در مرحله بعدی و در صفحه ثبت درخواست مطابق تصویر زیر اطلاعات مورد نیاز را تکمیل نموده و پس از آن گزینه “ثبت و ارسال” را انتخاب کنید. کاربر می تواند با انتخاب سازمان مورد نظر درخواست خود را به آن ارسال نماید. کاربر با استفاده از فرم ثبت درخواست در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می تواند عنوان، موضوع، شرح درخواست، سازمان پاسخگوی درخواست و نحوه دریافت پاسخ خود را انتخاب کند.

درخواست ارسال شده از منوی “درخواست ها” و زیرمجموعه “درخواست های ارسال شده” قابل مشاهده خواهد بود. پس از انتخاب گزینه ثبت و ارسال، کد رهگیری و تاریخ درخواست به کاربر نمایش داده می‌شود. سپس درخواست مورد نظر به کارتابل سازمان انتخاب شده ارسال می شود. مسئول سازمان مربوطه درخواست جدید را در کارپوشه خویش مشاهده نموده و در مهلت مقرر نسبت به پاسخگویی آن اقدام خواهد کرد.

همچنین در صورتی که کاربر بخواهد درخواست خود را در زمان دیگری ارسال نماید، می تواند از گزینه “ذخیره موقت” استفاده کند. جهت مشاهده این نوع درخواست ها باید از منوی “درخواست ها” به بخش “درخواست های موقت” مراجعه نمود.

مشاهده پاسخ در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات

پس از پاسخگویی سازمان مربوطه، جواب درخواست در منوی “پوشه درخواست” قابل مشاهده است. در این بخش امکان مشاهده جواب ارسالی از سازمان مربوطه با گزینه های انتخاب جواب و مشاهده آن وجود دارد. در صورت درخواست کاربر این پاسخ به ایمیل وی نیز ارسال خواهد شد.

پس از دو بار کلیک کردن روی پاسخ، اطلاعات مندرج در جوابیه سازمان قابل مشاهده است. پس از باز شدن فرم مربوطه کاربر می‌تواند اطلاعات درخواستی خود در بخش‌های دیگر را نیز مشاهده نماید. کاربران همچنین می توانند میزان رضایت مندی خود از پاسخ دریافتی را از بخش پایین فرم اعلام نمایند. این امر به بهبود فرآیند پاسخ دهی سازمان ها و کیفیت خدمات آن ها کمک شایانی خواهد کرد.