پذیرش یا عدم پذیرش ارز رمزپایه توسط ایران، مسئله این است!

یکی از مهم ترین مزایای استفاده از ارز های رمزپایه و بیت کوین امکان ارسال پول به سراسر دنیا به روشی سریع تر از دیگر روش های ارسال رایج است. این مسئله به مردم امکان می دهد تا صرافی های سنتی و انتقال بانکی را کنار بگذارند؛ انتقال وجه به این روش های قدیمی به برای انتقال بین دو کشور می توانست چند روز تا چند هفته زمان ببرد. ساخت ارز دیجیتال ملی توسط دولت ایران یکی از راه هایی است که برای رفع این محدودیت های پیشنهاد می شود، این همان چیزی است که درباره آن در ادامه بحث خواهیم کرد.

علاوه بر این، ارز رمزپایه به میلیون ها نفری که در کشور های تحریم شده زندگی می کنند، کمک می کند تا این تحریم ها را دور بزنند. نمونه ای از این کشور های تحریم شده، کشور خودمان، ایران است که با تحریم های اقتصادی برای سال ها محدود شده است.

در سال 1394، پس از این که ایران با متوقف کردن برنامه هسته ای اش موافقت کرد تا به استاندارد های آژانس انرژی اتمی برسد، تحریم های اقتصادی را نیز پشت سر گذاشت.

پیش از این، ایران از سیستم بانکداری بین المللی به دلیل تحریم شدن توسط سیستم مالی سوئیفت، جدا شده بود. شبکه سوئیفت برای ارسال و دریافت و پیگیری تراکنش ها توسط سیستم های مالی مورد استفاده قرار می گیرد.

با از بین رفتن تحریم های ایران در سال 1394، ایران توانست دوباره تا حدی خود را در اقتصاد جهانی بازسازی کند.

توانایی استفاده از ارز رمزپایه برای انتقال پول به بیرون از کشور هم اکنون هم مورد توجه برخی مسئولان قرار گرفته است. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، محمد رضا پورابراهیمی می گوید که شهروندان ایران بیش از 2.5 میلیارد دلار پول را در قالب ارز رمزپایه به خارج از کشور منتقل کرده اند.

سرکوب ارز های رمزپایه توسط بانک مرکزی ایران

همین موضوعی که این نماینده مجلس مطرح کرده، دلیلی برای بانک مرکزی بود تا موسسات مالی و بانک های داخلی را از معامله ارز های رمزپایه منع کند.

از جمله دیگر دلیلی که بانک مرکزی بر ضرورت مسدودسازی ارز های رمزپایه و سرکوب کردن آن ها اصرار دارد، مبارزه با پولشویی است.

شعب همه بانک ها، موسسات اعتباری و صرافی ها باید نسبت به خرید و فروش این ارز های رمزپایه و حمایت و تبلیغات از آن ها خودداری کنند. در مورد افرادی که خلاف این موضوع عمل کنند، پیگیرد قانونی وجود خواهد داشت.

همچنین این حرکت توسط تلاش های دولت رهبری شد تا قوانین و ضوابط بازار و نرخ متحد شود و دلیل آن ها تغییر قیمت ارز ملی ایران (ریال) بود.

اما در زمانی که رئیس جمهور ایالات محتده آمریکا، آقای دونالد ترامپ، اعلام کرد که آمریکا از توافق با ایران که در سال 1394 انجام گرفته بود، خارج می شود، بحران برای ایران دوباره آغاز شد.

در این توافق، ایران متعهد شده بود که سطح فعالیت های هسته ای خود را کاهش دهد و به جوامع بین المللی اجازه بررسی بیشتری در این باره بدهد.

در بهمن ماه امسال، آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران در اجرای توافق موفق عملکرده است. با این حال بیانیه آقای ترامپ حاکی از این بود که تحریم ها بزودی بر خواهد گشت.

روند ساخت ارز دیجیتال ملی در ایران

در طی یک تغییر رویه عجیب و جدای از سرکوب معامله ارز های رمزپایه توسط بانک مرکزی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، محمد جواد آذری جهرمی در ماه اردیبهشت ماه اعلام کرد، که مدلی تجربی از ارز دیجیتال ملی آماده شده است.

ارز دیجیتال ملی توسط وزیر ارتباطات و فناوری و در همکاری با بانک مرکزی ساخته شده است. ایده آن در بهمن ماه توسط آذری جهرمی ارائه شد.

در طی ملاقاتی با هیئت مدیره پست بانک در رابطه با ارز های دیجیتال بر پایه زنجیره بلاک، من جوانب ارائه اولین ارز دیجیتال ملی ابری را توضیح دادم.

آذری جهرمی می گوید که مسدود سازی ارز های رمزپایه توسط بانک مرکزی شامل این ارز رمزپایه نخواهد بود.

صحبت های ایران و روسیه درباره ارز های رمزپایه

در راستای تصمیم ترامپ برای کنار گذاشتن توافق با ایران، ایران و روسیه درباره اهمیت استفاده از ارز های رمزپایه به عنوان روشی برای گذراندن تحریم های اقتصادی آمریکا که امکان استفاده از سیستم انتقال وجه سوئیفت را می گیرد، به توافق رسیدند.

آقای پور ابراهیمی تایید کرد که بانک مرکزی ایران در جمع آوری ایده ها و نظرات برای استفاده از ارز های رمزپایه بین دو کشور، درگیر شده است و این دو کشور در این مورد به توافق رسیده اند :

آن ها [روسیه] با ما هم عقیده هستند. ما گفتیم که اگر قرار باشد در این مورد با هم همکاری کنیم، در این صورت اولین کشور هایی خواهیم بود که از ارز رمزپایه به عنوان روشی برای تبادل کالا استفاده می کند.

افکار از درون ایران

موقعیت ژئوپولتیکی اطراف ایران، به گونه ای شده که مردم را از برخورداری از فناوری های روز منع می کند اما با این حال مردم ایران توانسته اند که چندین سال هم راستای فناوری های روز قدم بردارند.

آرام بندری، محققی گروه آزمایشگاه زنجیره بلاک ایران، گفته است که جدای از اعمال تحریم های بین المللی، مردم ایران تواسنته اند که به تمامی نقاط جهان دسترسی داشته باشند.

همان طور که می دانید، ایران در طی 40 سال گذشته، شاهد تحریم های مختلفی بوده است، ولی باید این را هم در نظر داشته باشید که جمعیت نوجوان ایران همیشه آخرین ساخته های فناوری را در دست داشته اند.

با این حال بندری اعتراف می کند که محیط اطراف باعث شده تا زندگی برای تحقیق و توسعه سخت تر شود.

در طی 5 سال گذشته، ما شاهد پشتیبانی بسیار خوب دولت از دانش اقتصادی بوده ایم و در این راستا کمپانی های ریز و درشت فناوری و دانش بنیان رشد کردند.

بندری، همچنین معتقد است که استفاده از ارز رمزپایه توسط ایران برای تسهیل تجارتش با کشور های دیگر مانند روسیه می تواند به سادگی امکان پذیر شود.

چشم اندازی از بیرون

استاد ارشد اقتصاد سیاسی از دانشگاه اروپایی در شهر سن پترزبورگ و کارشناس امور خارجی ایران، نیکلای کوژانو، درباره امکان پذیر بودن استفاده از ارز رمزپایه بین دو کشور از نظر ژئوپولتیکی صحبت هایی کرده است.

کوژانو می گوید، ایران برای دور زدن تحریم ها، در پاسخی مستقیم به امکان بازگشت تحریم های قدیمی و قطع دسترسی اش به سیستم سوئیفت، به فکر استفاده از ارز رمزپایه است.

آن ها به دنبال گزینه برای دور زدن این تحریم ها هستند. پیش از این، آن ها سعی کردند تا ارتباط بانکی مستقیمی با استفاده از ارز ملی به عنوان روش پرداخت ایجاد کنند ولی مشکل این جاست که ارز ملی ایران دلار یا یورو نیست.

صادرکنندگان محصولات در حال ضرر هستند چرا که درگیر تفاوت قیمت بین نرخ ارز های مختلف هستند. برخی از مقامات در دولت ایران و بانک مرکزی در جریان هستند که ارز های رمزپایه می تواند یک راهکار برای این مشکل باشد.

کوژانو می گوید، این حقیقت که این دو کشور درباره استفاده از ارز رمزپایه برای معامله و سرمایه گذاری بین ایران و روسیه استفاده کنند، به این معناست که آن ها در این باره به شدت جدی هستند.

سوال اصلی این است که چه زمانی این دو کشور می توانند ارز رمزپایه را مورد استفاده قرار دهند و آیا اصلا چنین اتفاقی میافتد؟ آن طوری که کوژانو می گوید، سوالی نیست که به سادگی به توان به آن پاسخ داد.

اگر بخواهم صادق باشم، مطمئن نیستم، اول از هر چیز این اولین تجربه استفاده از ارز رمزپایه برای تسهیل معاملات است. پیش از این ایران چنین کاری انجام نداده است و این کار تجربی خواهد بود. از طرفی این تصمیم هنوز در ایران گرفته نشده است.

مورد دیگری که از نظر آقای کوژانو موضوع را پیچیده تر می کند، ارتباط بیت دولت ایران و قوانین اسلامی است :

ایران با قوانین اسلامی اداره می شود که قوانین سخت گیرانه ای در فضای بانکداری دارد. به طور کلی اقتصاد دانان اسلامی هر چیزی که با کار و تلاش ساخته نشود را مسدود می کنند. شما نمی توانید از هیچی پول در بیاورید. تا جایی که من می دانم ارز های رمزپایه نیز جزو همین دسته از درآمد ها هستند.

تصمیمی که عجله در آن جایز نیست

به نظر بعید می رسد که ایران در استفاده از ارز رمزپایه در ابعاد ملی و بین المللی عجله کند. کار هایی زیادی باید در این باره صورت بگیرد و برخی سلسله مراتب پیچیده بین دولت و بانک مرکزی به علاوه کاربرد قوانین اسلامی نیز همین را باعث می شود.

به هر حال اگر تحریم های جدیدی دوباره برای ایران اعمال شود، ارز های رمزپایه می توانند فرصت های جدیدی را برای کشور و جایگاهش در اقتصاد جهانی ایجاد کنند.