آیا وقت افزایش 16 رقم کارت های بانکی نرسیده است؟

کارت های بانکی هر کدام شماره یکتا دارند و هر کارت با شماره آن شناسایی می شود؛ احتمالا هم می دانید که شماره کارت های بانکی 16 رقمی است. اما آیا 16 رقم کافی است؟ آیا زمان افزایش 16 رقم کارت های بانکی نرسیده است؟ در ادامه قصد داریم درباره این موضوع بررسی هایی داشته باشیم.

به طور متوسط، آمریکایی ها هر کدام سه عدد کردیت کارت دارند. حتی بعضی ها علاوه بر کردیت کارت، کارت معمولی بانکی و دیگر انواع کارت های بانکی را نیز دارا هستند که هر کدام از این کارت ها با یک شماره 16 رقمی یکتا شناسایی می شوند.

سوال اصلی این است که چرا در سراسر جهان و حتی در ایران خودمان، 16 رقم کارت بانکی هنوز 16 رقم است و افزایش پیدا نکرده است؟

علاوه بر این، بسیاری از روش های پرداخت مجازی مشهور از مفهومی به نام “توکنی کردن پرداخت” استفاده می کنند که این یعنی ارقام یکتایی بیشتری به حساب شما مرتبط می شود.

برای مثال اگر از سرویس پرداخت Apple Pay استفاده کنید، هر یک از کارت های بانکی شما دارای 3 ترکیب 16 رقمی خواهد بود چرا که گوشی و ساعت اپل هر کدام از یک ترکیب به طور انحصاری استفاده می کنند.

مدیر برنامه ارشد یک کمپانی در زمینه خدمات مالی می گوید که امروزه ما شماره کارت بسیار بیشتری نسبت به گذشته داریم. شما هم ممکن است 4 یا 5 شماره 16 رقمی متصل به یک حساب بانکی داشته باشید.

در صورتی که 16 رقم برای تعیین برای هر کارت بانکی کم بیاید و لازم باشد که این 16 رقم افزایش پیدا کند، هزینه زیادی شامل می شود و بنابراین بسیاری از کمپانی ها سعی می کنند حتی از شماره های قبلی که حالا استفاده نمی شود، دوباره استفاده کنند.

این سوال که آیا وقت افزایش 16 رقم کارت های بانکی رسیده است یا خیر، تقریبا هر چند سال مطرح می شود اما به گفته معاون بخش توسعه محصولات و خدمات مالی کمپانی FIS، نیاز به افزایش این رقم نخواهد بود.

هر فرد در جهان می تواند بیش از یک میلیون شماره کارت بانکی داشته باشد، حال این که هیچ کس به چنین تعداد شماره کارتی نیاز پیدا نمی کند.

— کریس پور، پروفسور ریاضی در دانشگاه فوردهام

این استاد دانشگاه می گوید، ترکیب 16 رقمی بیشتر از حد مورد استفاده ما، قابلیت تولید عدد دارد و با 16 رقم می توان 10 هزار تریلیون رقم ساخت.

با توجه به این موضوع که جمعیت کل جهان حداکثر 6 میلیارد است، می توان گفت افزایش 16 رقم کارت های بانکی لزومی ندارد.

با این حساب و کتاب بود که این استاد دانشگاه می گوید، هر شخصی در جهان می تواند بیش از یک میلیون شماره کارت یکتا داشته باشد.

برای این که بهتر درک کنیم که چرا افزایش 16 رقم کارت ها لزومی ندارد، بهتر است به شیوه توزیع شماره کارت های بانکی بپردازیم.

روش های ساخت شماره کارت های بانکی از استاندارد های سازمان استاندارد بین المللی (ISO) و موسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) پیروی می کنند. حتی شکل و سایز کارت های بانکی هم بر اساس قوانین این سازمان ها تعیین می شود.

اولین رقم هر کارت بانکی نشانگر شبکه یا صنعت است. برای مثال کارت های ویزا همگی با رقم 4 شروع می شوند در صورتی که مثلا امریکن اکسپرس با 3 شروع می شود.

این موضوع به پذیرندگان این کارت ها، این امکان را می دهد تا کمپانی که پاسخگو پرداخت صورت گرفته توسط کاربر است را تعیین کند.

اولین رقم به همراه 5 رقمی که در ادامه آن می آید، به عنوان شماره شناسایی بانک یا BIN به حساب می آید. این 6 رقم به شبکه پرداخت تعلق می گیرد. برای مثال در بانک های ایرانی 99 6037 متعلق به بانک ملی است.

در مورد کمپانی هایی که مثل ویزا و مستر کارت هم داستان به همین صورت است با این تفاوت که این کمپانی ها عملیات صدور را به بانک ها می سپارند و خود ویزا یا مسترکارت بانک به حساب نمی آیند.

9 رقم بعدی کارت توسط صادر کنندگان کارت تعیین می شود و این 9 رقم یکتاست.

این به این معناست که هر صادر کننده میلیون ها شماره برای تخصیص به مشتریان خود دارد.

اما خوب بسیاری از صادر کنندگان کارت های بانکی ترجیح می دهند تا به جای اختصاص ارقام جدید، از ارقامی که در گذشته مورد استفاده قرار گرفته دوباره استفاده کنند تا در این صورت محدود اعدادی که دارند تمام نشود.

برای مثال اگر شما کارت بانکی داشته باشید و بنا به دلایلی آن را مسدود کنید یا تاریخ انقضای آن تمام شود، بانک به شما شماره کارت جدیدی اختصاص می دهد و احتمالا در آینده از شماره کارت قبلی شما دوباره برای مشتری دیگری استفاده خواهد شد.

البته لازم است توجه داشته باشید که در این میان مفهومی هم به نام CVV یا عدد تایید کارت وجود دارد که هر بار پس از صدور یک کارت ساخته می شود و باعث می شود تا در صورتی که از یک شماره کارت چند بار استفاده شود، هیچ گاه 16 رقم و CVV با هم مانند قبلی نباشند.

صادرکنندگان کارت های بانکی، کنترلی روی آخرین رقم کارت شما ندارند که به عنوان رقم چک شناخته می شود. این رقم توسط فرمولی که توسط ریاضی دان، هانس پیتر لوون طراحی شده محاسبه می شود.

جالب است که بدانید همین فرمول از 15 رقم دیگر برای شناسایی درستی یا نادرستی شماره کارت استفاده می کند و به این ترتیب شماره کارت معتبر از نامعتبر جدا می شود.