بازار ثانویه ارز چیست و روش تعیین قیمت در آن چگونه است؟

بازار ثانویه ارز محلی است که صادرکنندگان کالا در آن می توانند ارز حاصل از صادرات خود را با قیمت توافقی در سامانه جامع تجارت و یا سامانه نیما به واردکنندگان بفروشند. شایان ذکر است که در این نوع مبادلات، برای نرخ توافقی ارز هیچگونه حداقل و حداکثری از سوی دولت تعیین نشده است. بازار ثانویه ارز قرار است از امروز سه شنبه 19 تیر 1397 فعالیت رسمی خود را آغاز نماید.

چگونگی فعالیت بازار ثانویه ارز

مهدی کسرایی پور، مدیرکل سیاست ها و مقررات ارزی بانک‌ مرکزی، روز یکشنبه در گفت و‌گوی خبری با خبرگزاری ایرنا درخصوص تقسیم بندی کالاهای دریافت کننده ارز و چگونگی تخصیص آن به هر کدام از گروه های کالایی بیان کرد:

طبق اعلام رییس کل بانک مرکزی در چهارشنبه هفته گذشته، بازار ثانویه ارز ایجاد شده است و صادرکنندگان غیرنفتی در آن با توجه به سیاست های ارزی جدید به دو گروه 80 درصدی و 20 درصدی تقسیم می شوند.

وی افزود:

80 درصد‌ی ها به طور عمده صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، مواد معدنی و فولاد هستند که ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه‌ نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) با نرخ پایه 4200 تومان عرضه خواهند نمود. با تصمیم اخیر دولت، صادرکنندگان 20 درصدی نیز این امکان را یافته اند که ارز حاصل از صادرات و یا امتیاز واردات خود را بصورت توافقی و با استفاده از ظرفیت موجود در سامانه‌ سماصا (سامانه مدیریت ارز حاصل از صادرات) به سایر واردکنندگان واگذار نمایند و یا در سامانه‌ نیما برای فروش ارز با نرخ رقابتی اعلام آمادگی ‌نمایند.

طبق مقررات بانک مرکزی، تنها صرافی های مجاز به سامانه‌ نیما دسترسی دارند و می‌توانند ارز دولتی را خریداری و آن را به واردکنندگان کالاهای گروه سوم عرضه کنند. در حال حاضر اولویت بندی کالاها بدین صورت است که دارو و کالاهای اساسی در گروه نخست قرار دارند و ارز مربوط به آنها از سوی بانک مرکزی از محل درآمد حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی تأمین می شود. گروه دوم، کالاهای واسطه و ماشین آلات هستند و منبع تامین ارز آنها از محل صادرات غیرنفتی 80 درصدی است. گروه سوم نیز کالاهای غیر ضروری و مصرفی هستند که از محل صادرات غیرنفتی 20 درصدی تأمین ارز می شوند.

چگونگی کاربری سامانه و آموزش های مربوط به خرید ارز مورد نیاز واردات کالا از طریق سامانه نیما را می توانید از لینک زیر دانلود نمایید:

دانلود راهنما

روش تعیین قیمت در بازار ثانویه ارز

در رابطه با روش تعیین قیمت در بازار ثانویه ارز سازوکار پیش بینی شده به این صورت خواهد بود که خریداران ارز یعنی همان واردکنندگان دارای ثبت سفارش کالاهای گروه سوم، به عنوان متقاضی و صادرکنندگان 20 درصدی یا خرد نیز به عنوان عرضه کنندگان محسوب می شوند. در این میان صرافی های مجاز به عنوان واسطه در خرید و فروش ارز ایفای نقش می کنند و این نظام عرضه و تقاضا، قیمت ارز را در بازار تعیین خواهد کرد. پیش بینی می شود با اجرایی شدن کامل این سیستم معاملاتی، قیمت ارز روند کاهشی خود را پیش بگیرد.

بر اساس آمارهای سال گذشته و تعرفه‌ های پیش بینی شده، گروه سوم کالایی (کالاهای مصرفی) نیاز به مبلغی معادل 5.5 میلیارد دلار خواهند داشت که پیش بینی می شود این اعتبار از سوی صادرکنندگان غیرنفتی 20 درصدی به راحتی تأمین شود. سهم بازار ثانویه ارز در خرید و فروش ها می تواند تا حدودی نیاز به کالاهای روزمره مصرفی را برطرف نماید.

کسرایی پور در پاسخ به این سوال که آیا ارز حاصل از صادرات نفت برای گروه کالایی اول و دوم می تواند به بازار ثانویه ارز وارد شود، گفت:

آنچه به عنوان تأمین ارز کالاهای گروه نخست تعریف شده است، ارز بانکی و برای کالاهای گروه دوم، ارز حاصل از درآمد صادرکنندگان غیرنفتی 80 درصدیِ مشخص شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت است. همچنین ارز مورد نیاز گروه سوم کالایی نیز در بازار ثانویه عرضه خواهد شد.