عوامل تعیین کننده قیمت بیت کوین چیست؟

رمزارز بیت کوین در سال 2009 توسط “ساتوشی ناکاموتو” خلق شده و این نام به سازنده یا سازندگان احتمالی این ارز مجازی داده شده است. معاملات بیت کوین در یک بلاک چین ذخیره می شوند که نشان دهنده ی تاریخچه هر واحد بیت کوین است و برای تایید مالکیت آن به کار می روند. خریدن بیت کوین با خریدن سهام یا اوراق قرضه تفاوت دارد زیرا بیت کوین یک شرکت نیست. در نتیجه هیچ گونه ترازنامه شرکتی یا فرم خاصی برای بررسی وجود ندارد. برخلاف سرمایه گذاری در ارزهای سنتی، بیت کوین توسط یک بانک مرکزی منتشر نشده و هیچ حکومت و دولتی هم پشتوانه آن نیستند، و به همین دلیل سیاست مالی، نرخ تورم، و اندازه گیری های رشد اقتصادی که به صورت رایج بر ارزش یک ارز خاص اثر دارند در ارتباط با بیت کوین تاثیری ندارند. اما قیمت بیت کوین از عوامل زیر تاثیر می پذیرد:

• میزان عرضه و تقاضای بیت کوین در بازار
• هزینه تولید بیت کوین در فرایند استخراج
• پاداش ماینرهای بیت کوین برای تایید معاملات در بلاک چین
• تعداد رمزارزهای رقیب
• صرافی هایی که در آن معامله می شود
• قوانین مربوط به فروش
• مدیریت داخلی

خریدن بیت کوین با خریدن سهام یا اوراق قرضه تفاوت دارد زیرا بیت کوین یک شرکت نیست. در نتیجه هیچ گونه ترانامه شرکتی یا فرم خاصی برای بررسی وجود ندارد.

برخلاف سرمایه گذاری در ارزهای سنتی، بیت کون توسط یک بانک مرکزی منتشر نشده و هیچ حکومت و دولتی هم پشتوانه آن نیستند، و به همین دلیل سیاست مالی، نرخ تورم، و اندازه گیری های رشد اقتصادی که به صورت رایج بر ارزش یک ارز خاص اثر دارند در ارتباط با بیت کوین تاثیری ندارند.

قیمت بیت کوین متاثر از این عوامل است: میزان عرضه و تقاضای بیت کوین در بازار، تعداد رمزارزهای رقیب، صرافی هایی که در آن معامله می شود

عرضه و تقاضا

کشورهایی که نرخ ارز خارجی در آنها مشخص و ثابت نیست می توانند به صورت جزئی بر نحوه گردش پول خود کنترل داشته باشند و این کار با تنظیم نرخ تنزیل، تغییر ذخیره مورد نیاز، یا درگیر شدن در فعالیت های بازار باز به انجام می رسد. یک بانک مرکزی می تواند با استفاده از چنین گزینه هایی به صورت بلقوه بر نرخ ارز تاثیر داشته باشد.

عرضه بیت کوین به صورت تحت تاثیر قرار می گیرد. اول، پروتکل بیت کوین است که اجازه تولید به نرخی ثابت را صادر می کند. بیت کوین های جدید زمانی به بازار وارد می شوند که ماینرها بلوک های معاملاتی را مورد پردازش قرار می دهند و نرخ ارائه بیت کوین های جدید به گونه ای طراحی شده که به مرور زمان کاهش یابد. برای مثال، میزان رشد ارائه بیت کوین های جدید از 6.9% در سال 2016 به 4.4% در سال 2017 و سپس به 4% در سال 2018 کاهش پیدا کرده است. این موضوع سبب به وجود آمدن سناریوهایی می شود که در آنها تقاضا برای بیت کوین با نرخ بیشتری نسبت به عرضه آن افزایش پیدا کند و همین مورد سبب بالا رفتن قیمت ها می شود. کاهش سرعت رشد گردش بیت کوین به دلیل نصف شدن پاداش استخراج بلوک ارائه شده به ماینرهای بیت کوین است و می توان آن را نوعی تورم مصنوعی برای اکوسیستم رمزارزها دانست.

مورد دوم این است که، میزان عرضه می تواند تحت تاثیر تعداد بیت کوین هایی باشد که سیستم مجاز اعلام می کند. این میزان برابر است با 21 میلیون واحد و زمانی که تعداد بیت کوین های موجود به این عدد می رسد، در فعالیت های ماینینگ بیت کوین جدیدی تولید نمی شود. برای مثال، در دسامبر 2019 تعداد بیت کوین ها به 18.1 میلیون واحد رسید و این عدد برابر بود با 86.2% از کل میزان عرضه بیت کوینی که قرار است در نهایت تولید شود. زمانی که هر 21 میلیون بیت کوین در گردش قرار گرفتند، وضعیت قیمت به قابل استفاده بودن، قانونی بودن، مورد تقاضا بودن وابسته خواهد بود که مورد سوم به شهرت سایر رمزارزها بستگی دارد. مکانیزم تورم مصنوعی نصف شدن پاداش استخراج بلوک دیگر بر قیمت این رمزارز تاثیری نخواهد داشت. با این وجود با توجه به نرخ فعلی تعدیل پاداش استخراج بلوک، اخرین بیت کوین حداقل تا سال 2140 استخراج نخواهد شد.

رقابت

اگرچه بیت کوین شناخته شده ترین رمزارز دنیاست، اما توکن های دیگری هم وجود دارد که توجه کاربران را در این حوزه به خود جلب کرده اند. با وجود اینکه بیت کوین از نظر سرمایه بر سایر رقبا غلبه دارد اما آلت کوین هایی مثل اتریوم، ریپل، بیت کوین کش، لایت کوین یا ایاس نیز در میان نزدیک ترین رقبای بیت کوین در  ابتدای سال 2020 بوده اند. البته کوین های جدیدی دائما در حال پیدایش در بازار هستند. شلوغ شدن این حوزه برای سرمایه گذاران خبر خوبی به شمار می آید چراکه هرچه رقابت بیشتر شود قیمت های پایین تر خواهند آمد. خوشبختانه شهرت بیش از حد بیت کوین سبب برتری آن نسبت به رقبایش در این زمینه شده است.

هزینه تولید

اگر چه بیت کوین ها مجازی هستند اما به هر حال تولید می شوند و این فرایند تولید هزینه ای در بر دارد- و هزینه برق مهم ترین عامل در این زمینه به حساب می آید. استخراج بیت کوین بر مسائل ریاضیاتی کریپتوگرافی پیچیده ای بنا شده که ماینرها برای حل آنها تلاش می کنند. اولین ماینری که بتواند آنها را حل کند با بلوکی از بیت کوین پاداش داده می شود. یکی از موارد منحصر به فرد در تولید بیت کوین است که بر خلاف سایر کالاهای تولید شده، الگوریتم بیت کوین به گونه ای طراحی شده که در هر 10 دقیقه به صورت میانگین تنها می توان یک بوک پیدا کوین را پیدا کرد. یعنی هرچه تعداد ماینرهایی که برای حب مسائل ریاضی وارد این رقابت می شوند بیشتر شود این مسائل سخت تر می شوند و در نتیجه گران تر هم می شوند. تحقیقات نشان داده که قیمت بیت کوین تا حد زیادی به هزینه تولید آن نزدیک است.

قابلیت دسترسی در صرافی ها

همانند سرمایه گذاران بازار سهام که با توجه به شاخص هایی مثل NYSE، نزدک، و FTSE تجارت خود را انجام می دهند، سرمایه گذاران بازار رمزارزها نیز از کوین بیس، GDAX و سایر صرافی ها برای تجارت استفاده می کنند. این پلتفورم ها نیز همانند صرافی های سنتی به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا انواع مختلف رمزارزها را با بعضی از ارزهای مختلف دنیا خرید و فروش کنند (مثلا بیت کوین/ دلار آمریکا).

هرچه یک صرافی شناخته شده تر باشد راحت تر می تواند افراد بیشتری را به خود جذب می کند و می تواند تا حدی بر شبکه اثر گذار باشد. این صرافی ها می توانند با توجه به نفوذی که در بازار دارند بر نحوه اضافه شدن سایر ارزها را به شبکه تجاری خود قوانینی را مشخص کنند. برای مثال انتشار یک موافقت نامه ساده برای توکن های آینده (SAFT) که مشخص کند ICO ها چگونه می تواند قوانین را به اجرا در آورد. حضور بیت کوین در این صرافی های به معنای رعایت سطحی خاص از مقررات است – با صرف نظر از منطقه قانونی خاکستری که رمزارزها در آن فعالیت می کنند.

قوانین و مسائل قانونی

افزایش سریع شهرت بیت کوین و سایر رمزارزها سبب شده تا مراکز قانون گذاری در مورد نحوه دسته بندی این دارایی های دیجیتال به بحث و جدل بپردازند. اگرچه کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) رمزارزها را به عنوان اوراق بهادار دسته بندی می کند اما کمیسیون معاملات آتی کالا در آمریکا بیت کوین را به عنوان یک کالا در نظر می گیرد. علیرغم سرمایه رو به رشد بازار در این حوزه این سر درگمی در مورد اینکه چه نهادی باید در مورد رمزارزها به تعیین قوانین بپردازد سبب بلاتکلیفی عده ای از افراد شده است.علاوه بر این بازار شاهد گردش بسیاری از محصولات مالی بوده که از بیت کوین به عنوان یک دارایی اساسی استفاده می کنند، برای مثال صندوق قابل معامله در بورس.

این مورد به دو شکل بر قیمت ها تاثیر می گذارد. اول اینکه دسترسی بسیاری از سرمایه گذاران را به بیت کوین آسان می کند و این مورد به معنای افزایش تقاضا است. مورد دوم هم این است که این موضوع باعث می شود تا موسسات سرمایه گذاری که از آینده بیت کوین خبر ندارند بتوانند از منابع اصلی خود برای تغییر روند قیمت بیت کوین استفاده کنند.

فورک ها و پایداری مدیریت

از آنجا که بیت کوین توسط حکومت های مرکزی مدیریت نمی شود، برای تامین امنیت بلاک چین خود بر توسعه دهندگان و ماینرهایی که معاملات را پردازش می کنند تکیه کرده است. تغییرات نرم افزاری با نظر عام صورت می گیرد و همین مورد سبب خسته شدن انجمن  بیت کوین می شود، چرا که حل کردن مشکلات اصلی به وقتی زیادی نیاز خواهد داشت.

مشکل مقایس پذیری یکی از این موارد است. تعداد معاملاتی که می توان مورد پردازش کرد به اندازه بلوک بستگی دارند و نرم افزار بیت کوین تنها می تواند سه معامله را در ثانیه پردازش کند. اگر چه پیش از این که تقاضا برای رمزارزها کم بود این یک مشکل به حساب نمی آمد اما حال که شرایط تغییر کرده بسیاری نگرانند که مبادا این کاهش سرعت سرمایه گذاران را به سمت سایر رمزارزهای رقیب سوق دهد.

برای افزایش تعداد معاملات، انجمن بیت کوین به چند دسته تقسیم شده است. به تغییرات اعمال شده در مقررات حاکم در استفاده از نرم افزار اصلی فورک گفته می شود. سافت فورک ها به تغییراتی در قوانین گفته می شود که موجب خلق یک رمزارز جدید نمی شود اما هارد فورک ها سبب ایجاد تغییراتی می شوند که موجب به وجود آمدن رمزارزهای جدید می شوند. هارد فورک های گذشته بیت کوین، بیت کوین کش و بیت کوین گلد نام دارند.